David Winegate Pike: „Hiszpania i III Rzesza”

Autor książki stara się podważyć tezę o chaqueteo czyli zmianie poglądów Franco na rzecz aliantów pod koniec II wojny światowej. Uważa on że do końca wspierał on oś (s. 11). 12 czerwca 1940 roku Franco uznał się za stronę niewojującą. W październiku 1942 Portugalczycy na serio obawiali się hiszpańskiego ataku, gdy podpisali umowę z aliantami. W 1938 roku Hans Lazar zaczął kierować pracami hiszpańskiego biura Transoceanu, która kontrolowała hiszpańską agencję informacji EFE (s. 17). W kwietniu 1938 roku Hiszpanie mieli już prawo prasowe na wzór Mussoliniego z pełną cenzurą. W 1994 roku Jose de Vilallonga uznał że do końca 1945 roku 80% Hiszpanów było proniemieckich. Od kwietnia 1937 roku salut rzymski obowiązywał jako narodowe pozdrowienie (s. 21). Choć podczas hiszpańskiej wojny domowej Niemcy byli krytykowani, ale potem chwaleni. Włosi cieszyli się mniejszym mirem, spiewano o nich pogardliwą pieśń Guadalajara no es Abisinia. Ernesto Gimenez Caballero chwalił się że nie zna prac Charlesa Maurrasa i że wzoruje się tylko na Niemcach (s. 24).Serrano Suner w lipcu 1938 roku narzekał na afrancesamiento Hiszpanów i wychwalał Niemcy i ich wojnę. Hiszpania była dostawcą pirytów i siarki dla Francji stąd wybór był nie tylko sprawą kultury. Wiele fabryk zbrojeniowych Francji znajdowało się blisko Pirenejów. Madrycki dziennik Informaciones był właściwie w niemieckich rękach (s. 37). W maju 1939 Hiszpania opuściła LN idąc w ślady Niemiec i Włoch. 19 października 1940 roku Himmler był w Madrycie gdzie agencji gestapo kontrolowali już policję stolicy a nawet chodzili w mundurach SS po ulicach. Hiszpanie robili silniki do U Bootow i spadochrony choć hiszpański lud głosował. Monarchiczny ABC nazywal Polskę krnąbrnym narodem. Arriba uważał ewakuację z Dunkierki za niemożliwą (s. 52). Pisma hiszpańskie pisały o niemieckiej wojnie z egoizmem. W czerwcu 1940 La Vanguardia Espanola z Barcelony kpiła z braku solidarności innych demokracji z Francją. Petaina dziwił brak solidarności Hiszpanów z katolicką Polską. Po kapitulacji Francji oskarżano Brytyjczyków o to że wtrącili Francję w niemożliwą wojnę. Kpili z Leona Bluma wiecznego tułacza. Bitwę o Anglię relacjonowano z punktu widzenia Wendella Willkiego i Luftwaffe. Petain w tym czasie kadził Hiszpanom. Gdy Himmler mówił osłupiałym mnichom w Montserrat o nordyckim pochodzeniu dzieciątka Jezus i Maryi, Arriba wychwalała sposób w jaki Hitler poradził sobie z agresywnymi mniejszościami (s. 84-85).

Hiszpania-a-trzecia-rzesza

Hitler wolał Hiszpanię neutralną bo nadal mogła handlować z USA i mniej kolidowała z ambicjami Vichy. Serrano Suner lubił Rzeszę ale jako humanista i katolik krytykował hitlerowski rasizm (s. 96). W lutym 1941 roku w Paryżu powstał frankistowski El Hogar Espanol nazywał Anglię bastionem gospodarczego feudalizmu (s.101) a estraperlo czyli czarny rynek za żydowski wynalazek. Franco sprzeciwiał się jednak przemarszom Wehrmachtu przez terytorium państwa. Przed atakiem na ZSRR prasa w Hiszpanii wyciszała krytykę ZSRR w związku z paktem Ribbentrop-Molotow. Suner odgrażał się o europejskiej krucjacie i autarchii która wykończy gospodarczo USA (s. 116). Krytykowano demokratyczny materializm. Gdy jednak stworzono Division Azul kapelani zdziwili się że nie zostają automatycznie oficerami. 16 lipca 1941 Hiszpanie z DA ostrzelali francuskich Kolejarzy którzy nie wiwatowali na ich cześć. Hiszpanie mieli zakaz bratania się z Niemcami z Wehrmachtu. Nie chciano też dać żołnierzy do SS. Byl też dziwny plan by Pilar Primo de Rivere wydać za Hitlera (s.129). Po Pearl Harbor El Correo Catalan pisal o japońskim morale przeciw amerykańskim pieniądzom i o japońskich samolotach nad Kalifornią! Niemcy cenili Munosa Grandesa i stara falangę czyli czarne koszule (s.142). W czerwcu 1942 roku Hitler już narzekal na parafialny reżym Franco i liczył że Munos Grandes go bardziej sfaszyzuje po zamachu stanu (s. 148). Po operacji Torch El Correo Catalan wtsmiewal flotę Darlana która odwróciła się od Europy i popełniła samobójstwo (s. 162). W grudniu 1942 Franco uważal że świat liberalizmu umiera a masy brytyjskie uważają to samo co niemieckie (s. 164). W maju 1943 nazywal liberalną formę rządów nienaturalną i formą współczesnego barbarzyństwa. W lipca tego roku ambasador Hayes tłumaczył Jordanie dlaczego UK uważa Hiszpanię za faszystowską. W tym czasie wobec Hayesa Franco zgrywał życzliwego aliantom. W marcu 1943 roku przyznał jednak że niektórym krajom liberalizm może pasować i coraz częściej ograniczał się do antykomunistycznych frazesów (s. 177). W październiku roku 1943 Tribunal para Represion de la Masoneria y el Comunismo wydał jednak wyroki in absentia. W styczniu 1944 USA nałożyła embargo na ropę naftową do Hiszpanii a Franco ocenzurował filmy z Hollywood w tym Casablancę (s. 184). W maju 1944 Franco wydał Amerykanom włoskie okręty i zamknął niemiecki konsulat w Tangerze (s. 191).gazeta Ya dala noworoczne przemówienie Hitlera na pierwszą a Churchilla na trzecią stronę (s. 207). Arriba w lutym cytowała demokratę z Montany Bartona K. Wheelera przeciwko brytyjskiemu i rosyjskiemu ekspansjonizmowi w Europie. La Voz de Espana nadal zazdrościł Rzeszy totalitaryzmu. Wielkim rozczarowaniem było to że Ameryka południowa nie poszła w ślady Hiszpanii. Informaciones i VdE do końca zachwycały się niemiecką kulturą dzielnością itd. W Poczdamie Stalin próbował namówić aliantów do usunięcia Franco ale ci byli niechętni (s. 240). Petain był opłakiwany tylko przez Franco. W lutym 1948 Francja przywróciła handel graniczny z Hiszpanią, wymagania gospodarki wygrały ze skrupułami (s. 254). W 1955 nawet ZSRR był za członkostwem Hiszpanii w ONZ.

O autorze wpisu:

Piotr Marek Napierała (ur. 18 maja 1982 roku w Poznaniu) – historyk dziejów nowożytnych, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Zajmuje się myślą polityczną Oświecenia i jego przeciwników, życiem codziennym, i polityką w XVIII wieku, kontaktami Zachodu z Chinami i Japonią, oraz problematyką stereotypów narodowych. Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów w latach 2014-2015. Autor książek: "Sir Robert Walpole (1676-1745) – twórca brytyjskiej potęgi", "Hesja-Darmstadt w XVIII stuleciu, Wielcy władcy małego państwa", "Światowa metropolia. Życie codzienne w osiemnastowiecznym Londynie", "Kraj wolności i kraj niewoli – brytyjska i francuska wizja wolności w XVII i XVIII wieku" (praca doktorska), "Simon van Slingelandt – ostatnia szansa Holandii", "Paryż i Wersal czasów Voltaire'a i Casanovy", "Chiny i Japonia a Zachód - historia nieporozumień". Reżyser, scenarzysta i aktor amatorskiego internetowego teatru o tematyce racjonalistyczno-liberalnej Theatrum Illuminatum

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *