ROZBIORY cz 10 Wojna o awanse oficerskie (1814-1842) Theatrum Illuminatum

Kolejny, dziesiąty już odcinek naszego serialu o rozbiorach Polski i historii pod zaborami dotyczy wydarzeń lat 1814-1842, czyli czasu romantyzmu, a więc pewnego skretynienia zwłaszcza politycznego. Odcinek nosi tytuł „Wojna o awanse oficerskie”, dlatego, że powstanie listopadowe właśnie tym było, niczym więcej. Polska na powstaniu tylko straciła. Oto film:

W SCENIE 1 Władcy Prus i Rosji czyli Fryderyk Wilhelm III i Aleksander I na kongresie wiedeńskim dogadują się co do Polski. Kongres była znany jako „tańczący”. 

SCENA 2 Antoni Radziwiłł został 15 maja 1815  mianowany księciem-namiestnikiem autonomicznego W Ks Poznańskiego. Choć była to funkcja niemal wyłącznie reprezentacyjna, w początkowym okresie miał pewien wpływ na politykę, lecz później coraz bardziej ograniczał go rząd w Berlinie. Zdaniem polskich historyków, jego chwiejny charakter i lękliwe usposobienie sprawiły, że nie był w stanie zapobiegać germanizacji.  

SCENA 3  Adam Czartoryski dogaduje się z Aleksandrem I w kwestii konstytucji Królestwa Polskiego, czyli zaboru rosyjskiego. 

SCENA 4 powstaje wolne miasto Kraków. Cesarz Austrii Franciszek rozmawia o tym z ambasadorami Rosji i Prus.

SCENA 5 W roku 1817 roku powstaje organizacja Filomatów.  Wielu filomatów pracowało w zawodzie nauczyciela, co umożliwiało im indoktrywanie młodzieży, kształtowanie charakteru uczniów i ugruntowywanie poczucia tożsamości narodowej. Wraz z podjęciem kwestii narodowych towarzystwo zmuszone było do zachowywania wszelkich czynności w tajemnicy.

SCENA 6 Dnia 23 czerwca 1818 w krypcie św. Leonarda na Wawelu odbył się ponowny pogrzeb Tadeusza Kościuszki. Zaborcy oddychają z ulgą.

SCENA 7 Powstaje kopiec Kościuszki w Krakowie.  

SCENA 8 Mickiewicz pisze „Odę do młodości”.

SCENA 9 i 10 major Walerian Łukasinski traci swoją gazetę i  zostaje zesłany. Car Aleksander I zmniejszył mu karę o 2 lata. 2 października 1824 w obozie na Powązkach nastąpiła publiczna degradacja majora.

SCENA 11 – 1823 Początek uwłaszczenia chłopów w Wielkim Ks. Poznańskim.  

SCENA 12 i 13 Nikołaj Nowosilcow daje w roku 1823  rozkaz aresztowania filomatów i filaretów.  

SCENA 15 car Aleksander znosi jawność obrad Sejmu. W naszej scenie informuje o tym następcę tronu czyli Mikołaja Romanowa.    

SCENA 15 Car Mikołaj I królem Polski. W związku z koronacją wygłosił taką oto odezwę do Polaków: „…My z Bożej Łaski Mikołaj I etc., etc. Czynimy wiadomym każdemu, komu wiedzieć należy, Stosownie do zapisu artykułów 1. i 5. karty konstytucyjnej, według których Królestwo Polskie jest zjednoczone z Imperium Rosyjskim oświadczamy, że manifest wydany 24 grudnia do naszych poddanych zobowiązuje także w całej rozciągłości Królestwo Polskie. Dlatego też rozkazujemy by jego treść była w tym państwie znana, by wypełniono zalecenia odnośnie naszego wstąpienia na tron i odebrania przysięgi wierności. Polacy! Już wcześniej ogłosiliśmy, że naszym niezmiennym pragnieniem jest by nasze panowanie było tylko kontynuacją panowania chwalebnej pamięci króla i cesarza Aleksandra I. Dlatego oświadczamy, że ofiarowane wam przez niego prawa pozostaną nienaruszone. Przeto więc obiecuję i przysięgam na Boga, że dochowam wierności postanowieniom konstytucji i że dołożę wszystkich starań by zachować przestrzegania jej przepisów. Proście Wszechmogącego by nam pobłogosławił. Pomóżcie nam swoją ofiarnością, jakiej od was oczekujemy, jako najcenniejszej cząstki tego dziedzictwa, jakie zostawił nam opłakiwany cesarz, byśmy dokładnie wypełnili trudne nałożone na nas obowiązki. Ze swej strony bądźcie pewni, że owładnięci tymi samymi uczuciami składamy wam najszczersze wyrazy monarszej życzliwości. Mikołaj, cesarz i król…”.

SCENA 16 W 1827 roku w okolicy Białegostoku, a konkretnie wsi Fasty spadł meteoryt. Dziś znany jest jako „Białystok” właśnie. W naszym filmie gadają o tym kmiecie.   

SCENA 17 W związku z wybuchem rewolucji w Belgii i Francji (1830), Mikołaj I rozkazuje przeprowadzenie mobilizacji w armiach polskiej i rosyjskiej. Jest to tak zwana branka.

SCENA 18 Fryderyk Chopin wyjechał 2 listopada 1830 na zawsze z Polski.

SCENA 19 Wielki Książę Konstanty używa sobie na polskich oficerach

SCENA 20 Jednak przyczyna powstania nie był sadyzm księcia Konstantego. Podporucznik Wysocki wkurzył się, że wojskowe awanse mają być tylko dla petersburżan.

SCENA 21 W nocy 29/30 listopada 1830 atak na Belweder.  Około godziny 18:00 29 listopada 1830 Wysocki wszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w Łazienkach przerwał zajęcia z taktyki i wygłosił mowę: „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów” wyprowadzając podchorążych na miejsce zbiórki – pod pomniek Jana III Sobieskiego.   Grupa 18 spiskowców, złożona głównie z młodych inteligentów (m.in. Ludwik Nabielak, Seweryn Goszcyński, Leonard Rettel itd.) dołączyła do podchorążych w ataku na Belweder –   rezydencję wielkiego księcia Konstantego.

SCENA 22 Konstanty zdołał się przed napastnikami ukryć wdziewając damskie łaszki.

SCENA 23 Powstańcy z pomocą pospólstwa zdobywają arsenał i mordują 6 generałów przeciwnych powstaniu, i przez pomyłkę także propowstańczy pułkownik Meciszewski.

SCENA 24 i 25 – 3 grudnia 1830 rozwiązano Radę Administracyjną i wyłoniony został Rząd Tymczasowy z Adamem Jerzym Czertoryskim na czele.  Książę Drucki-Lubecki udał się do Rosji na rokowania. Delegacja miała się domagać od Mikołaja I respektowania postanowień konstytucji z 1815 roku, rozciągnięcia jej postanowień na Litwę i inne prowincje wschodnie itd. Mikołaj I się nie zgadza.

SCENA 26 Antoni Radziwiłł w chwili wybuchu powstania został zawieszony w funkcji księcia-namiestnika, a autonomię stopniowo znoszono. Niedługo po tych wydarzeniach książę zmarł.

SCENA 27 – 17 stycznia, wobec fiaska rokowań z Mikołajem I, który zażądał bezwarunkowej kapitulacji powstańców gen. Chłopicki złożył dymisję. Lewica z Lelewelem na czele zdobywa prym i doprowadza do uchwały o detronizacji cara jako króla Polski. 25 stycznia 1831 roku lelewelistyczny poseł Ledóchowski zakrzyknie: „Wyrzeknijmy więc wszyscy: nie ma Mikołaja!”. Adam Czartoryski podpisując ten dokument miał powiedzieć: „Zgubiliście Polskę”.

SCENA 28 Chłopom jak zwykle nic nie obiecano, więc chromolą postanie.

SCENA 29 w lutym roku 1831 rozegrała się bitwa o Olszynkę Grochowską.  Lasek przechodzi aż 8 razy z rąk do rąk. 

SCENA 30 Wielki Książę Konstanty nie może się powstrzymać by nie mówić: „zobaczcie jak pięknie  walczą moi polscy chłopcy”.

SCENA 31 W maju 1831 mimo epidemii cholery, Rosjanie wygrywają bitwę pod Ostrołęką. Myśleli, że Polacy zatruli studnie, więc chcieli odwetu, Polacy załamali się.

SCENA 32 – Mickiewicz opowiada o 200 harmatach

SCENA 33 i 34 pokazują podejście Prusaków i Austriaków do wojny.

SCENA 35 pokazuje przygody Chopina w Paryżu w 1831 i nieco potem.

SCENA 36 feldmarszałek Iwan Paskiewicz zaprowadza nowe porządki.   

SCENA 37 Dnia 9 czerwca 1831 roku papież Grzegorz XVI potępia powstanie.

SCENA 39 Chopin w Nohant w 1838 r.

SCENA 40 Mickiewicz i Słowacki w Paryżu (1842).