Sewilla 300 lat temu

Po panowaniu arabskim pozostał w sewilli Alkazar – dawny pałac królewski, którego początki sięgają XI w. Tutaj podejmowano decyzje o wysłaniu ekspedycji, m.in. Ferdynanda Magellana, tutaj Krzysztof Kolumb został przyjęty przez Izabelę Kastylijską i Ferdynanda Aragońskiego po podróży do Ameryki. Sewilla podlegała władzy Hiszpanów od 1248 roku, a inkwizycji o- od 1480. Po odkryciu Ameryki, Sewilla stała się punktem przeładunkowym w handlu z zamorskimi koloniami. W XV i XVI wieku była trzecim pod względem wielkości miastem zachodniego świata posiadając ok. 150 000 mieszkańców. Z tego okresu pochodzi budynek giełdy (1583-1598), w którym w XVIII wieku Karol III umieścił Główne Archiwum Indii, gromadzące dokumenty związane z dziejami odkrywania i podboju Nowego Świata. Archiwum mieści się tam do dziś.

Il. 1. Widok Sewilli pod koniec XVIII wieku, źródło: http://4.bp.blogspot.com/_NEAERJbnUgo/SpLPp_iknuI/AAAAAAAABTU/In3AAne0Jjs/s1600-h/vista+de+Sevilla+por+A.+Guedson.JPG (dostęp: 8.08.2011 r.).

W XVI wieku obok Sewilli jako drugi port handlu amerykańskiego wyrósł Kadyks, tym samym złote czasy monopolu skończyły się. Po epidemii dżumy w 1649, która wybiła połowę mieszkańców (miasto długo nie osiągało liczby ludności sprzed plagi; np. jeszcze w 1842 Sewilla miała tylko 100.000 mieszkańców) nastąpiło powolne osłabianie pozycji gospodarczej. Plaga zredukowała ilość mieszkańców do ok. 70.000 i zmieniła miasto z kwitnącego miasta handlu w miasto-klasztor. W 1671 było tam 45 klasztorów mnichów i 28 klasztorów zakonników. Wszystkie duże zakony: franciszkanie, dominikanie, augustianie i jezuici miały swą filię w Sewilli .

Il. 2. La Alameda – sewilski park spacerowy z XVI wieku, na anonimowym obrazie z XVIII wieku, źródło: http://saboranejo.blogspot.com/2009/02/la-alameda-de-hercules-doble-vida.html (dostęp: 8.08.2011 r.).

Po panowaniu arabskim pozostał w Sewilli Alkazar – dawny pałac królewski, którego początki sięgają XI w. Tutaj podejmowano decyzje o wysłaniu ekspedycji, m.in. Ferdynanda Magellana, tutaj Krzysztof Kolumb został przyjęty przez Izabelę Kastylijską i Ferdynanda Aragońskiego po podróży do Ameryki. Sewilla podlegała władzy Hiszpanów od 1248 roku, a inkwizycji o- od 1480. Po dkryciu Ameryki, Sewilla stała się punktem przeładunkowym w handlu z zamorskimi koloniami. W XV i XVI wieku była trzecim pod względem wielkości miastem zachodniego świata posiadając ok. 150 000 mieszkańców. Z tego okresu pochodzi budynek giełdy (1583-1598), w którym w XVIII wieku Karol III umieścił Główne Archiwum Indii, gromadzące dokumenty związane z dziejami odkrywania i podboju Nowego Świata. Archiwum mieści się tam do dziś. W XVI wieku obok Sewilli jako drugi port handlu amerykańskiego wyrósł Kadyks, tym samym złote czasy monopolu skończyły się.
Po epidemii dżumy w 1649, która wybiła połowę mieszkańców (miasto długo nie osiągało liczby ludności sprzed plagi; np. jeszcze w 1842 Sewilla miała tylko 100.000 mieszkańców) nastąpiło powolne osłabianie pozycji gospodarczej. Plaga zredukowała ilość mieszkańców do ok. 70.000 i zmieniła miasto z kwitnącego miasta handlu w miasto-klasztor. W 1671 było tam 45 klasztorów mnichów i 28 klasztorów zakonników. Wszystkie duże zakony: franciszkanie, dominikanie, augustianie i jezuici miały swą filię w Sewilli .

W XVII wieku Miguel de Maňara ufundował Szpital Miłosierdzia na terenie Stoczni Królewskiej. Przy szpitalu zbudowany został również barokowy kościół, w którym dziś znajduje się bogata kolekcja malarstwa hiszpańskiego. Sewilski Uniwersytet założony w 1505 roku, wg. statutu z 1621 roku, kształcił studentów na 4 fakultetach: teologii, prawa(kanonicznego i świeckiego), medycyny i sztuk i mógł nadawać stopnie licencjata, bakałarza i doktora. Od 1768 roku oświeceniowi reformatorzy wprowadzali na nim kursy matematyki, i innych przedmiotów ścisłych. Po wypędzeniu jezuitów, Uniwersytet otrzymał dekretem królewskim, ich dom przy ulicy Laraña. W maju 1700 roku zatwierdzona zostaje Regia Sociedad de Filosofía y Medicina de Sevilla – pierwsze w Hiszpanii tej klasy towarzystwo naukowe. Vide: A. Domínguez Ortiz, Historia de Sevilla: la Sevilla del siglo XVII, Universidad de Sevilla 2006, s. 74.

Podczas srogiej zimy 1709 ludność Andaluzji ucierpiała podobnie jak wielkich połaci Europy od Atlantyku po Rosję i Prusy. Jakby mrozu było mało, Andaluzję tak jak Galicję gnębiły plagi . W roku 1710 w Santiago rozruchy z powodu wysokich cen żywności, vide: J. Lynch, Bourbon Spain, s. 32.

W 1717 ze względu na zamulenie koryta Gwadalkiwiru musiała odstąpić Kadyksowi monopol w handlu z Ameryką. Sewilską Casa de Contratación przeniesiono do lepiej usytuowanego Kadyksu. Sevilla straci część swego znaczenia gospodarczego i politycznego. zgodnie z tradycją pierwszego hiszpańskiego miasta, którego mieszkańcy palili i żuli tytoń, w 1728 pobudowano w Sewilli wielką Real Fábrica de Tabacos. Piękna fabryka tytoniu, zatrudniająca aż 1500 pracowników, jedna z największych fabryk w Europie, nie przełamała jednak stagnacji demograficznej . J. Lynch, Bourbon Spain, s. 245.

W roku 1749 rozpoczęto budowę areny walk byków (La Plaza de Toros de la Real Maestranza de Caballería de Sevilla), którą ukończono dopiero w pod koniec następnego stulecia. W roku 1755 trzęsienie ziemi w Lizbonie było również odczuwalne w budynkach miasta, powodując 9 ofiar. W 1758 roku zaczęto wydawać w Sewilli lokalną gazetę: zwaną po prostu: „Hebdomario”.

Główne Archiwum Indii utworzono w 1785 z woli króla Hiszpanii Karola III, w celu zgromadzenia w jednym miejscu dokumentów dotyczących hiszpańskich kolonii, do tej pory rozproszonych w trzech miastach: Simancas, Kadyksie i Sewilli. Za realizację projektu odpowiedzialny był ówczesny minister ds. kolonii José de Gálvez y Gallardo, który na głównego wykonawcę wyznaczył historyka Juana Bautistę Muñoza. Za utworzeniem nowego archiwum przemawiały dwa argumenty. Po pierwsze, przepełnienie centralnego archiwum Korony – Głównego Archiwum w Simancas, oraz zgodna z duchem Oświecenia potrzeba opisania historii konkwisty i kolonizacji hiszpańskiej, która byłaby odpowiedzią na antyhiszpańską leyenda negra głoszoną przez elity Anglii, Niemiec i Francji. W październiku 1785 do Archiwum zaczęły napływać pierwsze dokumenty. Od tej chwili w różnych transzach do Sewilli docierały źródła z najważniejszych instytucji związanych z koloniami, a już wkrótce archiwum stało się najważniejszym zbiorem dokumentów dotyczących administracji hiszpańskiej w Nowym Świecie i na Filipinach. Rok 1760 przyjęto jako cezurę podziału dokumentacji na część administracyjną i historyczną – wszelkie akta sprzed tej daty musiały być wysłane do Sewilli, pozostałe zaś dokumenty instytucje mogły zachować dla celów bieżącego zarządzania.

szystkie dokumenty pochodziły z najważniejszych instytucji związanych z hiszpańskimi koloniami: Rady Indii (Consejo de Indias), Domu Handlowego Indii (Casa de Contratación de Indias) (XVI-XVIII wiek), Konsulatów w Sewilli i Kadyksie, sekretariatów Kancelarii Powszechnej Indii (Despacho Universal de Indias), sekretariatu Trybunału Portowego w Kadyksie (Juzgado de Arribadas de Cádiz) i Królewskiej Kompanii w Hawanie (utworzonej w XVIII w.) . Barokowa Sewilla była miastem nieustannych procesji i festynów religijnych i świeckich. Najsłynniejszy był chyba wjazd Filipa V do Sewilli w 1729 roku. Uroczystości tego typu spotykały się z największym entuzjazmem, ponieważ dawały ludziom możliwość zbliżenia się do ich królów. Vide: P. Gonzales Garcia, Archivo General de Indias. Lunwerg Barcelona 1995.

Il. 3. Przejazd „wozu powszechnej radości” – Carro de la Común Alegría z okazji otwarcia fabryki tytoniu w 1748 roku, obraz Domingo Martíneza, źródło: http://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Domingo_Mart%C3%ADnez,_Real_m%C3%A1scara_de_la_f%C3%A1brica_de_tabacos.jpg (dostęp: 8.08.2011 r.).

Pierwszy Burbon na hiszpańskim tronie przebywał w Sewilli aż pięć lat (1729-1733), co bardzo przyczyniło się do rozkwitu sztuk w stolicy Andaluzji. Z Sewillą związany był świetny malarz Domingo Martínez (1688 -1749) urodzony i zmarły w tym mieście, który uwiecznił wiele świątecznych momentów w historii swego miasta. Malował też wiele obrazów o tematyce religijnej.