Carl Höckh – Violin Sonatas, Mikołaj Zgółka (recenzja płyty)

 

Wydawnictwo płytowe NFM i CD Accord zostało tym razem ujęte w bardzo ascetyczną, lecz przy tym elegancką okładkę. Na samym szczycie widnieje napis „World Premiere Recording”, będący ulubionym zaklęciem muzycznych odkrywców. Poniżej pojawia się nazwisko i imię kompozytora – Carl Höckh. Nazwisko nieznane z koncertów i nie będące wyznacznikiem zbiorowej świadomości melomanów.

 

Tymczasem okazuje się, że trafiamy na dzieła znakomitego twórcy, o którego życiu nie wiadomo zbyt wiele. Wiemy jednak, że działał w Warszawie, Rumunii i państwach niemieckich. Bliskie były jego relacje z Bendą. Z zestawionych na płycie sonat wyłania się styl galant, momentami śmiały i progresywny, wręcz preromantyczny (zwłaszcza w częściach wolnych). Innym razem słyszymy echa baroku włoskiego, niemieckiego i francuskiego. Ten ostatni galijski komponent wręcz zaskakuje, w niektórych frazach Höckh okazuje się duchowym bratem samego Rameau. Muzyka jest zręczna, pełna inwencji, nieprzegadana. Jedyne, co można jej czasem zarzucić, to zbyt proste tematy, te jednak zdarzały się również młodemu Józefowi Haydnowi.

 

Okazuje się, że wysoko jest oceniany wkład twórczy Carla Höckha w rozwój wiolinistyki niemieckiej i światowej. Twórca żył w latach 1707 – 1773, jego działa są zaś doskonałą syntezą tego burzliwego okresu, łącząc z ogromną swobodą barokowe korzenie, neoklasycystyczny umiar i romantyczne zapowiedzi. Klamrą, która spina te żywioły jest wirtuozerska i śmiała partia skrzypiec.

 

Za tę ostatnią odpowiada na płycie znany z licznych nagrań skrzypek Mikołaj Zgółka, będący też autorem bardzo ciekawego omówienia twórczości i biografii Höckha zawartego na płycie. Ale liczy się przede wszystkim gra, która w tym wypadku jest błyskotliwa, stylowa, pełna inwencji. Dźwięk skrzypka stapia się przy tym uprzejmie z partiami klawesynistki i wiolonczelisty, nie dominując całkowicie muzycznych partnerów.

 

Partnerzy skrzypka też są niczego sobie. Jarosław Thiel to jeden z motorów NFM, szef artystyczny Wrocławskiej Orkiestry Barokowej, znany jako solista choćby ze znakomitej płyty poświęconej beethovenowskim utworom na wiolonczelę i fortepian, także wydanej przez Forum. Tam zadziwiał mnie i fascynował kamienny, mocny dźwięk Thiela, tu mamy przykład doskonale realizowanego basso continuo.

 

Aleksandra Rupocińska nie raz zachwyciła mnie przepięknym zdobieniem i artykulacją na licznych koncertach w NFM, gdzie grała zazwyczaj basso continuo. Tu idzie dalej w stronę klasycystycznego konstruktywizmu i zerwania z horror vacui, ale w tej spokojnej równowadze srebrzystych dźwięków tkwi nieodmienne niewątpliwy artyzm, nadający sonatom siłę wyrazu i przejrzystość treści.

 

Z eseju Mikołaja Zgółki wynika, że Carl Höckh przyjaźnił się najpewniej z genialnym Carlem Philippem Emanuelem Bachem, który w 1758 roku wyjechał z oblężonego przez Rosjan Berlina, aby schronić się na dworze w Zerbst, gdzie działał wtedy Höckh. Dzieła swojego znajomego zawarł C.P.E. Bach w swoim zbiorze Musikalisches Vielerley i niech to starczy za rekomendację. Ja mogę tylko dodać, że płyty słucha się świetnie i nie ma się absolutnie wrażenia obcowania z muzyką wskrzeszoną jedynie na chwilę przez zaborczy ruch wykonawstwa muzyki dawnej. Nie, sonaty Carla Höckha powinny zagościć na stałe w repertuarze płytowym i koncertowym. Piękna wykonawczo płyta NFM/CD Accord powinna im przetrzeć drogę.

 

 

 

 

Carl Höckh – Violin Sonatas

 

Wykonawcy:
Mikołaj Zgółka – skrzypce 
Jarosław Thiel – wiolonczela
Aleksandra Rupocińska – klawesyn 

Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, w dniach 28–31 stycznia 2019 r. 
Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko (CD Accord)
NFM 60, ACD 255-2

Premiera płyty: 12 kwietnia 2019
Patronat medialny: Program II Polskiego Radia

Sfinansowano ze środków Stowarzyszenia Miłośników Kultury i Sztuki

Program:
Carl Höckh (1707–1773)
Sonata in D major (SLUB* Mus. 2976-R-5)
Sonata in G major (SLUB Mus. 2976-R-1)
Sonata in C major (Musikalisches Vielerley**, Drey und zwanzigstes Stück)
Sonata in B flat major (SLUB Mus. 2976-R-4)
Sonata in E major (SLUB Mus. 2976-R-3)
Sonata in G major (Musikalisches Vielerley, Viertes Stück)
Sonata in D major (SLUB Mus. 2976-R-2)

* Die Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek 
** Musikalisches Vielerley, edited by Carl Philipp Emanuel Bach, Hamburg 1770

O autorze wpisu:

Studiował historię sztuki. Jest poetą i muzykiem. Odbył dwie wielkie podróże do Indii, gdzie badał kulturę, również pod kątem ateizmu, oraz indyjską muzykę klasyczną. Te badania zaowocowały między innymi wykładami na Uniwersytecie Wrocławskim z historii klasycznej muzyki indyjskiej, a także licznymi publikacjami i wystąpieniami. . Jacek Tabisz współpracował z reżyserem Zbigniewem Rybczyńskim przy tworzeniu scenariusza jego nowego filmu. Od grudnia 2011 roku był prezesem Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów, wybranym na trzecią kadencję w latach 2016 - 2018 Jego liczne teksty dostępne są także na portalach Racjonalista.tv, natemat.pl, liberte.pl, Racjonalista.pl i Hanuman.pl. Organizator i uczestnik wielu festiwali i konferencji na tematy świeckości, kultury i sztuki. W 2014 laureat Kryształowego Świecznika publiczności, nagrody wicemarszałek sejmu, Wandy Nowickiej za działania na rzecz świeckiego państwa. W tym samym roku kandydował z list Europa+ Twój Ruch do parlamentu europejskiego. Na videoblogu na kanale YouTube, wzorem anglosaskim, prowadzi pogadanki na temat ateizmu. Twórcze połączenie nauki ze sztuką, promowanie racjonalnego zachwytu nad światem i istnieniem są głównymi celami jego działalności. Jacek Tabisz jest współtwórcą i redaktorem naczelnym Racjonalista.tv. Adres mailowy: jacek.tabisz@psr.org.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

17 − dwa =