Dlaczego powinniśmy czytać Biblię

Jak słusznie zauważył Richard Dawkins Biblia jest ważnym i ciekawym literackim dokumentem. W tym eseju postaram się przekonać czytelnika, że znajomość Biblii pomoże zarówno katolikom jak i ateistom zrozumieć, na czym opiera się religia judeochrześcijańska. Stary Testament, na którym skupiam się w tym eseju pomijając w nim Nowy Testament, jest sakralną księga judaizmu, chrześcijaństwa i częściowo Islamu. Na przykład Islam opisuje stworzenie świata i człowieka tak samo jak Księga Rodzaju, czyli Genesis. Stary Testament składa się z kilkudziesięciu tomów. W tym eseju ograniczę się do dwóch pierwszych tomów: Genesis i Exodus. Stary Testament był pisany około dwa i poł tysiące lat temu. Autorzy nie są znani, ale cześć chrześcijan wierzy, że Stary Testament jest słowem boga lub był pisany pod natchnieniem boga więc też reprezentuje słowo boga.

Genesis

Księga Genesis zaczyna się stworzeniem świata, ale w kolejności sprzecznej z naukowo udowodnioną ewolucją kosmosu. W Genesis czytamy, że najpierw powstała Ziemia a potem gwiazdy. Nauka uzasadniła, że było odwrotnie. Ziemia jest młodsza od zdecydowanej większości gwiazd, jakie obserwujemy na niebie.

Następnie bóg stworzył zwierzęta i mężczyznę na swoje podobieństwo. Natomiast kobieta była stworzona z części ciała mężczyzny. To usprawiedliwiło nieco niższą pozycję kobiet w kościele. Początkowo Adam I Ewa byli umieszczeni w ogrodzie raju, ale zostali wykopani z raju, kiedy Ewa pogwałciła boski zakaz spożycia owocu z drzewa wiedzy dobra i zła. Chrześcijanie wierzą, że tylko bóg zna obiektywne zasady moralności.Czlowiek może tylko ustalać subiektywne wartości moralne. Wykroczenie Ewy jest podstawą pierworodnego grzechu, którym jest obarczony każdy człowiek do końca świata. Człowiek jest grzeszny, bo się urodził a nie dlatego, że zrobił cos złego. W Genesis dwie ohydne opowiastki zasługują na opis. Jedna dotyczy praproroka Abrahama, któremu bóg kazał zabić syna Izaaka w akcie ofiary. Abraham posłuchał rozkazu i był gotowy go wykonać, ale w ostatniej chwili rozkaz został cofnięty, bo bóg chciał tylko sprawdzić posłuszeństwo Abrahama. Druga opowiastka jest równie makabryczna. Bóg wysłał dwa anioły na zwiady do złego miasta Sodomy.Wyslancy zatrzymali się u wybrańca boga – Lota. Tłum złych ludzi chciał zgwałcić anioły, które gościł Lot. Lot oferował im swoje dwie dziewicze córki zamiast wydania posłańców boga.

Wszystko się dobrze kończy, bo tłum odrzucił ofertę Lota, któremu udało się opuścić Sodomę zanim cale miasto zostało spalone przez boga. Była to zbiorowa kara bez odróżnienia winnych od niewinnych. Drugim masowym mordem opisanym w Genesis jest potop, w którym giną wszyscy ludzie na ziemi z wyjątkiem Noego i jego rodziny. Noe ratuje też jedną parę każdego rodzaju zwierząt. Zabiera je do swojej arki na okres potopu.

Exodus

Exodus, czyli Księga Wyjścia opisuje wydarzenia związane z wypuszczeniem Izraelitów z Egiptu, w którym byli oni niewolnikami przez 430 lat.  Tak informuje Biblia pomimo tego, że nie ma żadnych historycznych archeologicznych dowodów na to, że starożytni Żydzi byli kiedykolwiek niewolnikami w Egipcie. Wskazują na to też niektóre fragmenty księgi Exodus opisujący Izraelitów posiadających bydło, drogie szaty, które nie mogły być w posiadaniu niewolników. W Genesis pojawia się postać Mojżesza i jego brata Aarona, jako przywódców Izraelitów walczących o uwolnienie Izraelitów.  Decydentem w tej sprawie był król Egiptu faraon. Aby skłonić faraona do wypuszczenia Izraelitów z Egiptu bóg zsyła na Egipt różne plagi, na przykład zmiana wody w krew, olbrzymie masy żab, komarów, much I szarańczy oraz bolesne owrzodzenie ciał wszystkich Egipcjan. Równocześnie bóg czyni serce faraona nieczułym na los Izraelitów wiec plagi nie były skuteczne. Wreszcie bóg wpada na genialny pomysł zabicia pierworodnych synów wszystkich Egipcjan. To nieszczęście okazało się skuteczne I faraon wypuszcza Izraelitów z Egiptu. Tu Biblia podaje, że Izraelitom zajęło 40 lat przejście z Egiptu do ziemi obiecanej, około 400 kilometrów. Współczesny rząd Izraela zapłacił za badawcza projekt, którego celem było potwierdzenie 40 letniej pustynnej wędrówki Izraelitów. Nie znaleziono żadnego śladu pobytu Izraelitów na pustyni w ciągu 40 lat. Exodus informuje, że podczas wędrówki Mojżesz otrzymał od boga na górze Synaju dekalog.  Dekalog nie jest pierwszym zbiorem moralnych zasad. Znacznie wcześniej, ok. 1750 p.n.e. powstał bardziej obszerny (282 prawa) kodeks prawny władcy Babilonu Hammurabiego.

Księga Exodus zawiera szczegółowy opis handlu niewolnikami i zasady traktowania niewolników przez ich właścicieli.

Podsumowanie

Stary Testament nie zawiera żadnej informacji, która przekracza wiedze i poglądy ludzi żyjących w epoce brązu około dwa i poł tysięcy lat temu. Stary Testament niewątpliwie odegrał dużą role w uksztaltowaniu judaizmu i chrześcijaństwa. W XXI wieku problemy i dylematy moralne są tak różne od problemów ludzi żyjących w czasach Biblii, że użyteczność Starego Testamentu jest bardzo ograniczona.  Jest to tylko dokument ilustrujący olbrzymi intelektualny dystans, jaki ludzkość przebyła w ciągu 2500 lat. Czytelnik, który zdecyduje się przeczytać Stary Testament musi być przygotowany na to, że duża część tekstu jest trywialna i bez sensu, bez żadnego znaczenia. Na przykład w Exodus są opisy jak okraść Egipcjan przed wyjściem z Egiptu, jak zabijać ptaki i jak składać ofiary bogu, bo bóg nie lubi, aby Izraelici pokazywali się przed nim z pustymi rękami. Bóg i jego kapłani wypisują żądania. Ma być: złoto, srebro, purpurowe szaty, kozia sierść, oliwa do świecznika itp. Na zakończenie optymistyczna obserwacja. Zdecydowana większość ludzi wierzących w judeochrześcijaństwo ignoruje złe zasady i polecenia zawarte w Starym Testamencie. Ewolucja i długotrwała cywilizacja plus zdrowy rozsądek zaopatrzyły nas w poczucie moralności i empatii umożliwiające ocenę zasad moralnych bez względu na ich pochodzenie.