Jeszcze w XVI wieku Ferrara stanowiła posiadłość książąt Modeny, jednak w roku 1598 nastąpiło włączenie Ferrary do państwa papieskiego. Utrata statusu miasta rezydencjalnego (dynastia d’Este przeniosła się do Modeny) spowodowała nieuchronny upadek znaczenia i prosperity Ferrary. Miasto znane jest do dziś jako jedyne w rejonie Emilia Romagna posiadające diasporę żydowską, jeszcze średniowiecznego pochodzenia. Żydzi stracili jak reszta mieszkańców na włączeniu miasta do Państwa Kościelnego, co więcej w 1627 trójkąt ulic przy których mieszkano, zamieniono w getto (tj. wolno im było mieszkać tylko w jego obrębie). Poza krótkim okresem napoleońskim, Żydzi Ferrary mieszkali w getcie aż do zjednoczenia Włoch (1859). W latach 1786-1794 stanęła w Ferrarze opera (Teatro Comunale), która do dziś można oglądać.
Il. 1. Zamek rodu d’Este w Ferrarze w XVIII wieku, źródło: http://www.contrabbassi.it/liuteria.html
Brytyjska pisarka Hester Lynch Salusbury-Thrale (1741-1821), która w lipcu 1784 roku poślubiła włoskiego kompozytora Gabriele Mario Piozzeigo (1740-1809), naturalizowanego jako poddany brytyjski, i wkrótce po ślubie zamieszkała z nim w Italii, uznała Ferrarę za urocze miasto, podobnego zdania byli ponoć Włosi, którzy mówili na nią Ferrara la civile, czyli dosłownie: „uprzejma Ferrara”[1], choć zdaniem Hester Piozzi Ferrara była bardziej: solenne („uroczysta”), niż: civile. Budynki były solidne, a ulice miasta szerokie i podobne do siebie nawzajem. Były też bardzo czyste, prawdopodobnie dlatego, że w mieście było bardzo niewielu żebraków (pierwszego Hester zauważyła dopiero po pół godzinie). Mieszkańcy Ferrary utwierdzili turystkę w przekonaniu, ze Włosi nie lubią się śmiać, i to mimo iż pochodzili z miasta w którym prze dwoma wiekami żył Ariosto. Z Ferrary, Piozzi udała się do Bolonii.
Ferrara 300 lat temu
[1] H. Lynch Piozzi, Observations and Reflection made in a Journey through France, Italy, and Germany, Printed for A. Strahan; and T. Cadell in the Strand, London 1789, vol. I