Bartłomiej Pękiel II, Andrzej Kosendiak, Wrocław Baroque Ensemble (recenzja płyty)

Po dłuższym już czasie ponownie sięgam po kolejny srebrny krążek poświęcony dawnej muzyce polskiej, a firmowany przez Andrzeja Kosendiaka i jego Wrocław Baroque Ensemble. Seria udekorowana pięknym, tłoczonym motywem solarnym poświęcona jest muzyce polskiego baroku. Poszczególni kompozytorzy doczekują się w niej kolejnych odsłon, tym razem sięgnąłem po drugą płytę poświęconą twórczości Bartłomieja Pękiela.

Na krążku Kosendiak zestawia fragmenty dwóch prostych w swej konstrukcji mszy użytkowych z utworami bardzo wyrafinowanymi. W tym drugim nurcie zachwyca finezyjna i niezmiernie bogata w detale Missa Paschalis. W niej Pękiel sięgnął po styl prima pratica, stanowiący odbicie doskonałości renesansowych arcydzieł Palestriny. W XVII wieku ta swoista „muzyka dawna” osiąga często wysokie szczyty subtelności, zaś zetknięcie świadomości barokowej z renesansowym językiem owocuje swoistym manieryzmem. Tego typu utwory pisywał także Monteverdi i to również w późnym okresie swojego życia. Trzeba przyznać, że to spojrzenie Pękiela na korzenie muzyki nowożytnej godne jest porównania z arcymistrzem Monteverdim. Muzyka Pękiela doczekała się w dzisiejszych czasach wielu świetnych wykonań, nie tylko polskich, ale nawet na tle tych najlepszych produkcja z wrocławskiego NFM wybija się na wykonawcze wyżyny. Doskonale zgrany zespół świadomych i inteligentnych wykonawców wydobywa prawdziwy muzyczny wszechświat, zachęcając nas do ciepłych myśli o muzycznym bogactwie polskiego dworu Wazów. Mieliśmy wtedy w Polsce barok najwyższej klasy, i to nie tylko w poezji i architekturze, ale też muzyce.

Nie zabraknie też na płycie seconda prattica w postaci form koncertujących, takich jak Missa a 14 i Missa Concertata La Lombardesca. To już nie jest spojrzenie Pękiela w przeszłość, lecz muzyka jak na XVII wiek wręcz awangardowa. Tu możemy delektować się również doskonałym artyzmem związanych z zespołem instrumentalistów. Do tego dochodzą też formy czysto instrumentalne, które były tylko ćwiczeniami na marginesie przytoczonymi przez Marca Scacchiego w ramach polemik drukowanych w Wenecji i nie za często pojawiają się na płytach poświęconych Pękielowi. Na płytę warto zawsze patrzeć nie tylko jak na zbiór rozmaitych plików muzycznych, ale też jako na przemyślany artystycznie zbiór elementów. Minutowe fuga i dwa kanony dopełniają zatem całościowego efektu, stanowiąc łącznik pomiędzy formami wokalno – instrumentalnymi.

W albumie CD znajdziemy świetne omówienie Anny Ryszki-Komarnickiej pokazujące, jak muzykolodzy razem ze świetnymi muzykami odbudowują polską kulturę Złotego Wieku. Białe plamy na mapach naszego zrozumienia kultury epoki Wazów kurczą się coraz bardziej, zaś to, co się nad odsłania, to naprawdę wspaniały fresk.

Jestem przekonany, że każdy szczęśliwy posiadacz tej płyty nie poprzestanie na jej jednokrotnym przesłuchaniu i lecieć będzie ona w jego domu co najmniej kilka razy pod rząd. Atutem są tu bardzo dobre utwory, wyjątkowa świadomość stylistyczna u wykonawców, jak i wielka subtelność afektów budowanych przez kompozytora i podążających za nim wykonawców.

Program:
B. Pękiel Missa Senza Le Cerimonie I, Missa Brevis, Missa Senza Le Cerimonie II, Missa a 14, Canony, Fuga

Wykonawcy:
Andrzej Kosendiak – dyrygent
Wrocław Baroque Ensemble:
Aldona Bartnik – sopran 
Aleksandra Turalska – sopran 
Matthew Venner – kontratenor 
Piotr Łykowski – kontratenor 
Maciej Gocman – tenor 
Tomaš Lajtkep – tenor 
Tomáš Král – bas 
Jaromír Nosek– bas 
Zbigniew Pilch – skrzypce 
Mikołaj Zgółka – skrzypce 
Klaudia Matlak – skrzypce 
Małgorzata Kosendiak – skrzypce 
Julia Karpeta – viola da gamba
Paweł Zalewski – viola da gamba 
Krzysztof Karpeta – viola da gamba, violone 
Michele Cinquina – teorba 
Marta Niedźwiecka – pozytyw 
Johannes Kronfeld – puzon 
Hans-Martin Schlegel – puzon 
Masafumi Sakamoto – puzon 

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: 
Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko

Wydawcy: 
NFM, CD Accord (NFM 34, ACD 227)