Franz von Werra – pierwszy niemiecki jeniec w USA (Theatrum Illuminatum)

Porucznik baron Franz von Werra to pierwszy niemiecki jeniec w USA. Został pojmany przez RAF we wrześniu 1940 roku. Trafił do obozu w Grizedale Hall między Szkocją a Morzem Irlandzkim. Kwitł tam nazizm i władza jak w III Rzeszy. Porucznik Kriegsmarine Bernhard Barndt zginął podczas „próby ucieczki” (naziści go zabili bo poddał się z całą załogą w pierwszy rejs). Werra czuł się jak w domu, bo niezłomnie chciał walczyć za Rzeszę. Próbował uciec przez wsie (6 dni zmykał), ale go złapali. Obóz miał jednak komitet wycieczkowy i identyfikacyjny. Koledzy załatwili mu papiery holenderskiego pilota RAFu (fałszywe nazwisko – van Lott), co miało tłumaczyć nieco niemiecki akcent, i podobny do RAFowego mundur lotnika. Uciekło pięciu tunelem 20 grudnia 1940 wykorzystując hałas nalotu Luftwaffe. Dwaj nie znali nic a angielskiego, wpadli od razu, Werra nie wpadł, lecz uciekał dalej w swym niemal właściwym mundurze RAF (zwrócono uwagę na różnicę, ale w tych czasach…). Jego historię (jestem zestrzelonym lotnikiem RAF, chcę do bazy RAF), kupiono. Po rozmowie w bazie RAF w Hucknall z podpułkowniekiem Boniface, poszedł „do toalety”, i nim mu przeszkodzono, pogrzebał całe 5 minut w kokpicie hurricane’a próbując go uruchomić, na co bez zewnętrznego rozrusznika nie było szans, ale on o tym nie wiedział (s. 22). 10 stycznia 1941 wysłano go z 1000 jeńców do Kanady. W podróży też próbował przekonać kumpli do porwania okrętu. 21 stycznia 1941 dotarli do Halifaxu i dano im cywilne płaszcze. Potem pociąg wzdłuż rzeki św. Wawrzyńca, Werra wyskakuje z okna (s. 23). Tułaczka, kradzież barki i USA, gdzie dotarł 23 stycznia 1941. W konsulacie III Rzeszy w NY, namawiano go by uciekł do Meksyku, bo Brytania domagała się wydania jeńca. Uciekł do Meksyku i przez Peru do Brazylii gdzie włoskim samolotem poleciał do Rzymu, a potem niemieckim do Berlina. Potem wywiady, wieczory na cześć bohatera. Chwała, chwała! Dostał Krzyż rycerski i ziemię w Polsce dla siebie i żony (potem tam pojechali, bo dostał kilkumiesięczny urlop. Mogli wybrać posiadłość), opisał w czasie miesięcznych przesłuchań subtelne tajniki przesłuchań brytyjskich. 6 miesięcy po powrocie z Ameryki – zginął walcząc.