Dover i Calais 300 lat temu

Zwane „bramą do Anglii” Dover już w czasach rzymskich było ważnym portem . Dover Słynie z białych kredowych klifów, którym Anglia zawdzięcza swoją poetycką nazwę „Albion”. Najważniejszą budowlą portu do dziś jest w zasadzie zamek Henryka II z XII wieku. W latach 1665-1666 miasto ucierpiało wskutek plagi, która jednak nie zahamowała jego rozwoju. W XVIII wieku rozwijał się tam przemysł stoczniowy i produkowano tam liny okrętowe. Wielu mieszkańców utrzymywało się z rybołówstwa. Nie brakło też przemytników. W 1778 roku akt parlamentu powołał organizację Paving Commissioners, którzy mieli brukować ulice miejskie i oświetlać je lampami olejowymi. 7 stycznia 1785 roku francuski wynalazca Jean-Pierre Blanchard (1753-1809) i amerykański lekarz John Jeffries (1744- 1819) jako pierwsi przelecieli nad Kanałem la Manche, lecąc z zamku w Dover do Guînes niedaleko Calais. Lot trwał dwie i pół godziny (a więc lecieli z prędkością ok. 18 km/h).

Il. Blanchard i Jeffries startują balonem z zamku w Dover 7 stycznia 1785 roku, źródło: http://www.mentalfloss.com/blogs/archives/18788 (dostęp: 26.01.2011 r.)

Od 1779 roku na wzgórzach nad miastem zaczęto stawiać fortyfikacje (Brytyjczycy ustawicznie bali się francuskiej inwazji). Prace uległy przyspieszeniu w latach 1794-1795, kiedy to powstała cała sieć umocnień (tzw. Western Heights of Dover).
Szkocki pisarz Tobias Smollett (1721-1771), ojciec powieści pirackiej, wybrał się wraz z żoną do Francji i Włoch w czerwcu 1763 roku by podnieść się na duchu i zdrowiu po utracie jego jedynego dziecka, 15-letniej Elisabeth. W swoich dziennikach z podróży Smollett skarżył się na złe wyżywienie, kiepskie napoje alkoholowe, bezczelność i prymitywizm szynkarzy i kiepskie warunki noclegowe w Dover, a także na kiepską i wyboistą drogę z Londynu do Dover. Pisarz potwierdzał też obiegową opinię o Dover jako o „złodziejskiej melinie” (den of thieves). Wspomina, że w czasie pokoju mieszkańcy żyją z przemytu, a w czasie wojny z piractwa, i o celniku, który poprosił o łapówkę w wysokości 1 gwinei za swoje usługi. Przeprawa statkiem z Dover do Boulogne kosztowała 5 gwinei. Smollett zdecydował się popłynąć do Boulogne (ok. 40 km na południowy-zachód od Calais), a nie do Calais by nadrobić nieco drogi, skoro celem jego podróży były Tuluza i Marsylia .

W roku 1800 Edward Hasted (1732–1812), autor dzieła: The History and Topographical Survey of the County of Kent pisał, że Dover ma niecałe 10.000 mieszkańców.

CALAIS

Francuski port Calais oddalony jest od Dover o zaledwie 42 kilometry. Przy dobrej pogodzie widać stamtąd brzeg Anglii. Do 1558 roku zresztą Calais należało do Anglii.
W lipcu 1748 malarz William Hogarth, korzystając z zawieszenia broni między obu państwami , wyruszył w dawno planowaną podróż do Francji . Czekając w Calais na statek, który miał go zabrać z powrotem do ojczyzny, Hogarth malował miejscową twierdzę, która do 1558 roku należała do Anglii i miała angielski styl architektoniczny. Czynność ta wydała się podejrzana francuskim żołnierzom, którzy zaprowadzili go do gubernatora, ten jednak od razu spostrzegł, że ma do czynienia z artystą, a nie szpiegiem. Anglik musiał udowodnić stacjonującym tam francuskim oficerom, iż jest artystą rysując wiele zabawnych karykatur, które wzbudziły ich rozbawienie i podziw. Hogarth był zdziwiony jak dalece Calais różni się od angielskiego Dover:
„…Kiedy ktoś jedzie pierwszy raz stąd do Francji droga przez Calais, musi uderzyć go fakt, jak dalece w tej niewielkiej odległości od Dover wszystkie rzeczy wyglądają inaczej; farsowa pompa wojenna, ostentacyjna religijność, rozgardiasz i mało sensownej działalności, krótko mówiąc bieda, niewolnictwo i bezczelność, a także przesadna grzeczność dają ci tu próbkę całego kraju. Również ludzie, tak samo jak brzegi, są tu zupełnie inni. Żony rybaków mają twarze jakby obciągnięte garbowaną skórą, a żołnierze są obszarpani i wychudzeni…” . -vide: R. Paulson, Hogarth: High Art and Low, 1732-50, Cambridge 1992, s. 203.

Nie można jednak powiedzieć by w Calais panował wówczas zupełny zastój, skoro w roku 1740 zrekonstruowano ratusz pochodzący z 1231 roku.