Henry James: „Europejczycy”

Henry James konfrontuje nowoczesnych, swobodnych obyczajowo Europejczyków z pozornie prowincjonalnymi, purytańskimi Amerykanami. Zderza dwie odmienne kultury, obserwując przy tym, czy w podobnym połączeniu można odnaleźć szczęście. „Europejczycy” to pełna kunsztu powieść o różnicach i inności.

A oto szereg interesujących spostrzeżeń dotyczących Europejczyków i Amerykanów, jakie wyłowiłem z książki Jamesa. Sami osądźcie czy są aktualne. Francuska kobieta jak Eugenia nie musi być piękna by wydawała się piękna, bo jest interesująca (s. 7). Europejczycy jak powieściowy Feliks, nie uważają życia z dnia na dzień za hańbę, zwłaszcza pod względem finansowym (s. 11). Na ulicach miast Boston chadzają głównie dziewczyny, dojrzałe kobiety siedzą w domach (s. 20). Europejskie tytuły arystokratyczne i łatwość przekraczania granic miedzy państwami przyprawiają Amerykanów o zawrót głowy (s. 38). Baronowa Silberstadt-Schreckenstein i morganatyczne małżeństwo z księciem niepanującym to w USA brzmi jak bajki (s. 43). Amerykanie SA surowi i poważni. Bywały w Chinach to dla Europejki nie bywały wcale w świecie (s. 48). Amerykanin wszystko analizuje, czy to słuszne, nawet jeśli nie ma wpływu na to coś (s. 51). Amerykanie cenią stateczność, Europejczycy błyskotliwość i zmiany tematu. W USA łatwiejszy jest dostęp do niezamężnych dam (s. 80).

Artysta w USA to postać z bajki w Europie każdy chce nim być lub przynajmniej udawać (s. 90). W USA słowo Cygan kojarzy się z bieda, w Europie ze sztuką (s. 100). USA to raj, tu wydaje się, że wszytko jest jak trzeba (s. 98). Europejskie kobiety są fascynujące ale trudno je kochać (s. 112). Amerykanie chwalą się naturą, Europa zabytkami (s. 117). Przy Europejce Amerykanin (pan Acton) zgrywa konesera (s. 125), Europejczyk udaje laika-entuzjastę (s. 125). Kłamstewko o tym jak dobrze wygląda chory lub, że ktoś o kimś opowiadał fascynujące rzeczy jeśli tak nie było, w USA odbierane jest źle (s. 127). Europejczycy to fataliści, w USA każdy chce być kowalem swego losu (s. 130). Europejczycy często rzucają słowa na wiatr i zmieniają zdanie, lub nie mają żadnego lecz tylko udają, że zmieniają radykalnie zdanie by szokować (s. 150). Młodzi Amerykanie są albo aniołami albo zupełnie zdeprawowani (s. 167). Amerykanie chcą ze wszystkich sił obudzić poczucie winy za rzeczy niegroźne (s. 237). Europa wydaje się w USA większa od Ameryki, choć jest mniejsza (s. 261). Europejczycy są lepsi w wymówkach i usprawiedliwieniach.