Czy słyszeliście kiedyś o Hallucigenii? Pewnie nie, a szkoda, bo to nie lada cudak. Otóż Hallucigenia to malutki (0,5 do 3,5cm) wymarły już bezkręgowiec sprzed ok. 505 milionów lat, który wyglądał mniej więcej tak, jak go nazwano – zainspirowany jej ekscentryczną "urodą" Simon Conway Morris nadał jej miano stworzenia rodem z halucynacji.
Z Hallucigenią nauka zetknęła się po raz pierwszy podczas badań kambryjskiego stanowiska paleontologicznego w Górach Skalistych na południu Kolumbii Brytyjskiej zwanego łupkami z Burgess. Na tle niezwykłego bogactwa kambryjskiej fauny tego obszaru Hallucigenia zdaje się tracić nieco na oryginalności, w końcu nie jest jedynym tam zwierzakiem rodem z najdziwniejszych snów, ma konkurencję w postaci drapieżnych anomalokaridów czy łąk filtrujących "tulipanoidów", nadal jednak pozostaje zwierzęciem niezwykłym. A w zeszłym miesiącu w końcu doczekała się swojego miejsca na drzewie filogenezy stawonogów. Naukowcom z University of Cambridge udało się ją powiązać z pazurnicami, współczesnym typem lądowych bezkręgowców zwanych też niekiedy pratchawcami. Pazurnice wraz ze stawonogami i nieco mniej znanymi niesporczakami (wodnymi niedźwiadkami) to potomkowie siostrzanych ścieżek ewolucyjnych w obrębie wspólnej grupy Panarthropoda.
Hallucigenia, warto zauważyć, nie miała dotąd szczęścia do naukowców. Pierwsze interpretacje jej pozostałości były, delikatnie mówiąc, nie do końca trafne. Kolce biegnące wzdłuż grzbietu zwierzaka brano za nogi, nogi za grzbietowe wypustki, głowę mylono z ogonem – bardziej na opak chyba już się nie dało. Może po części dlatego tak długo trwało zanim odnaleziono dla niej miejsce wśród bezkręgowych krewnych. Od lat dziewięćdziesiątych dysponujemy nieco bardziej trafnym opisem, od tego też czasu zaczęły się pojawiać pierwsze głosy wiążące Hallucigenię z pazurnicami. Teraz pojawiło się potwierdzenie.
Już wiecie, że Hallucigenia miała sztywne, biegnące wzdłuż grzbietu kolce. Miała też siedem par nóg zakończonych pazurkami i to te właśnie pazurki okazały się kluczowe dla badaczy, okazały się bowiem niezmiernie podobne do pazurków i szczęk (będących zresztą przekształconymi odnóżami) współczesnych pazurnic. Ich warstwowa budowa, o charakterystycznym, podobnym rosyjskim matrioszkom (nakładające się na siebie coraz mniejsze, ściśle do siebie dopasowane, ale możliwe do oddzielenia formy) układzie, zagięty, haczykowaty kształt, charakterystyczny sposób łączenia najbardziej wewnętrznej stwardniałej warstwy pazurków z leżącą poniżej ubarwioną tkanką nabłonkową czynią je strukturami niemal bliźniaczymi, kontrastując jednocześnie z ewentualnymi podobnymi tworami pojawiającymi się u bezpośrednich przodków stawonogów czy niesporczaków. Szczegół, wydawałoby się mało istotny, jednak niezmiernie ważny, sugerujący bowiem diametralnie odmienny sposób linienia poszczególnych zwierzaków.
Ta uchwycona po raz pierwszy cecha morfologiczna w połączeniu z resztą danych na temat ewolucji grupy Panarthropoda pozwala nie tylko wytypować Hallucigenię jako przodkinię dzisiejszych pazurnic, ale też pomaga lepiej określić relacje w obrębie samej grupy – dotychczasowe dane sugerowały dość bliskie pokrewieństwo pomiędzy pazurnicami i stawonogami, obserwacje Smitha i Ortegi-Hernandeza pozwalają przypuszczać, że stawonogi bliższe są jednak mikroskopijnym niesporczakom. A to pewnie nie koniec niespodzianek, jakie szykują nam kanadyjskie łupki.
Ilustracje (od góry):
1. Rekonstrukcja Hallucigenii, Stanton F. Fink; Wikipedia; CC-BY-2.5; Released under the GNU Free Documentation License; CC-BY-SA-3.0-MIGRATED
2. Hallucigenia sparsa z łupków z Burgess, M. R. Smith/Smithsonian Institute
3. Rekonstrukcja Hallucigenii, Stanton F. Fink; Wikipedia; CC-BY-2.5; Released under the GNU Free Documentation License; CC-BY-SA-3.0-MIGRATED
Ponieważ w naszym kraju trwa zalew prawicowych ksiąg „mądrości” politycznej, i nikt z normalnych liberałów (a nie konserwatywnych wolnorynkowców, którzy mienią się być liberałami), nie…
Dostrzegam w naszym kraju pewną tendencję do zamierania dyskusji i polemiki między reprezentantami równych ideologii politycznych. Jako liberał i eks-konserwatysta jestem tym faktem dość zaniepokojony,…
Kiedy w 2011 roku kandydowałem na prezesa Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów, w mój program wyborczy wpisałem "kontakty z racjonalistami, humanistami i ateistami z Indii". Był to…
iście kiedyś o Hallucigenii? Pewnie nie, a szkoda, bo to nie lada cudak. Otóż Hallucigenia to malutki (0,5 do 3,5cm) wymarły już bezkręgowiec sprzed ok. 505 milionów lat, który wyglądał mniej więcej tak, jak go nazwano – zainspirowany jej ekscentryczną "urodą" Simon Conway Morris nadał jej miano stworzenia rodem z halucynacji.
Hallucigenia, warto zauważyć, nie miała dotąd szczęścia do naukowców. Pierwsze interpretacje jej pozostałości były, delikatnie mówiąc, nie do końca trafne. Kolce biegnące wzdłuż grzbietu zwierzaka brano za nogi, nogi za grzbietowe wypustki, głowę mylono z ogonem – bardziej na opak chyba już się nie dało. Może po części dlatego tak długo trwało zanim odnaleziono dla niej miejsce wśród bezkręgowych krewnych. Od lat dziewięćdziesiątych dysponujemy nieco bardziej trafnym opisem, od tego też czasu zaczęły się pojawiać pierwsze głosy wiążące Hallucigenię z pazurnicami. Teraz pojawiło się potwierdzenie.
współczesnych pazurnic. Ich warstwowa budowa, o charakterystycznym, podobnym rosyjskim matrioszkom (nakładające się na siebie coraz mniejsze, ściśle do siebie dopasowane, ale możliwe do oddzielenia formy) układzie, zagięty, haczykowaty kształt, charakterystyczny sposób łączenia najbardziej wewnętrznej stwardniałej warstwy pazurków z leżącą poniżej ubarwioną tkanką nabłonkową czynią je strukturami niemal bliźniaczymi, kontrastując jednocześnie z ewentualnymi podobnymi tworami pojawiającymi się u bezpośrednich przodków stawonogów czy niesporczaków. Szczegół, wydawałoby się mało istotny, jednak niezmiernie ważny, sugerujący bowiem diametralnie odmienny sposób linienia poszczególnych zwierzaków.
Fajny stwór i artykuł
Grabar sonido: La opción sencilla, si pulsas sobre ella aparecerá un botón rojo con el que iniciar a grabar.