Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) mieszanka wybuchowa religii z polityką

Co się dzieje, gdy polityka miesza się z religią? Jest niedobrze. Król szwedzki zakończył w 1629 wojnę polityczną z Polakami o Bałtyk, by móc spokojnie powalczyć o religię, Richelieu – odwrotnie w 1627 roku zakończył wojny religijne, aktem tolerancji, by móc walczyć z katolicką Austrią w wojnie politycznej na terenie Rzeszy, od 1631 roku pieniędzmi, a od 1635 wojskiem. Film rozpoczyna się od nieco humorystycznej wersji defenestracji praskiej, być może jednak jest ona bliska prawdy, bo nigdzie nie można znaleźć dokładnego opisu sceny wyrzucenie czeskich cesarskich posłów przez czeską szlachtę protestancką, zirytowaną sprzeniewierzeniem się tolerancyjnemu ustawodawstwu cesarza Rudolfa (List Majestatyczny 1609) przez króla Czech (0d 1617 r.) i przyszłego (od końca 1618 r.) roku cesarza księcia Styrii Ferdynanda (Ferdynanda II Habsburga), katolickiego fanatyka. Poseł angielskie James Hay próbuje dogadać się z dogorywającym cesarzem Maciejem, jednak ten umiera, na tron wstępuje Ferdynand, a Czescy luteranie za holenderskie guldeny wystawiają coś na kształt armii. Ferdynand musi czekać, aż Zygmunt III Waza odblokuje Wiedeń oblegany przez protestanckiego księcia Siedmiogrodu – Gabora Bethlena, po czym rusza na Białą Górę, gdzie protestanci zostają pokonani (1620).

Czechy tracą swą protestancką elitę, a stronnicy Habsburgów jak Albrecht von Wallenstein dostają ich pałace i włości. W latach 20. Wallenstein i cesarski wódz Johann von Tilly odpierają Duńczyków, aż w 1630 roku przybywa Gustaw Adolf, król Szwecji. Protestanci po spaleniu Magdeburga przez cesarskich w 1631 roku grupują się wokół Gustawa, ten jednak ginie pod Luetzen (1632) w nierozstrzygniętej bitwie. Nowy szwedzki wódz naczelny Gustaf Horn próbuje się dogadać z Wallensteinem, więc cesarz przezornie każe go zamordować. Od 1631 roku Szwedzi walczą za pieniądze Richelieugo, a w 1635 roku Francja włącza się do walki, choć koncentruje raczej na Hiszpanach. W 1642 roku Richelieu umiera, ale Jules Mazarin kontynuuje jego politykę. Czy wojna kiedykolwiek się skończy?