Bez poczucia humoru nie można być ani racjonalistą ani liberałem

Znalazłam w sieci takie zdanie blogera Adama Kraszewskiego:

Radykałom bowiem wszędzie brakuje nie tylko dystansu i poczucia humoru, ale i umiejętności logicznego myślenia.

Wydaje mi się ono dobrym opisem radykała i dogmatyka. Jestem zgodna co do tego, że dystans i poczucie humoru powinny cechować zdolność logicznego myślenia i racjonalizm. Nie można być wobec czegokolwiek sceptycznym i krytycznie myślącym, jeśli broni się swoich własnych tez fanatycznie i zamiast odpowiadać z humorem, lekko i z dystansem na czyjś inny pogląd, obrzuca się daną osobę obelgami i „mści się” na niej.

[divider] [/divider]

  [divider] [/divider]

To mszczenie się na kimś za inny pogląd wzięłam z realnej sytuacji, dość chyba częstej, ale nie chcę podawać konkretnych przykładów, aby nie zmieniać tego tematu w personalną wojnę o stosowanie humoru i odrobinę dystansu do samych siebie u niektórych Autorów. Personalna wojna o stosowanie humoru byłaby wprawdzie czymś śmiesznym, ale jednak nadto groteskowym.

To jak mówimy i jak myślimy jest kwestią naszej wewnętrznej filozofii i czegoś, co mogłabym nazwać „higieną umysłu i uczuć”. Jeśli ktoś widząc pogląd odmienny od swojego reaguje agresją, jeśli chce zakrzyczeć osobę mówiącą coś „niewłaściwego” zdecydowanie mu tej higieny brakuje.

Racjonalista powinien być też po trochu liberałem. Powinien cieszyć się z tego, że inni wyrażają swoje zdania i nie są one identyczne z tym, co on sam posiada w głowie. Nie powinien obrzucać takich osób wyzwiskami nie siląc się nawet na w miarę staranne wyjaśnienie własnego stanowiska. Rzecz jasna ludzie piszą i mówią czasem bzdury, ale zdystansowany wobec siebie racjonalista powinien umieć odpowiedzieć na te bzdury z klasą. Czyli z humorem i bez obelg. Czasem, gdy bzdury są naprawdę mocno bzdurne, cenna jest odrobina ironii i złośliwości, ale nie obelgi typu „ty chamie”, „ty Goebbelsie”, „sama jesteś głupia” itp. itd.

Dodam, że prawdziwy racjonalista nie powinien być za często pewnym tego, że ktoś gada tylko i wyłącznie bzdury, bowiem takiej pewności często po prostu nie ma. Czasem wyraziciel idiotycznych zdałoby się poglądów może mieć w czymś rację. Dlatego natychmiastowe reagowanie agresją na odmienny problem jest dalekie i od racjonalizmu i od liberalizmu. Racjonalista i liberał powinien być szermierzem humoru, który wprawdzie ironizuje przy ewidentnych bzdurach, ale daje przeciwnikowi szansę i poczucie bycia słuchanym. Bo nagle, ktoś zdałoby się głupi i mający dziwny światopogląd, może powiedzieć coś cennego, nawet wbrew sobie.

Uważam, że racjonalizm i liberalizm poznaje się po odpowiedziach na czyjś pogląd. Jeśli są one pełne agresji, poczucia wyższości, niewolne od obelg, wtedy wiemy, że dany osobnik czy osobniczka nie są wcale racjonalistami i liberałami, choć się mogą za takowych podawać. Istnieje bowiem różnica między tym, kim się deklarujemy, a kim naprawdę jesteśmy. Ktoś może mówić, że interesuje się techniką, a nie mieć o tym bladego pojęcia. Ktoś może mówić, że kocha zwierzęta i skopać swojego psa. Ktoś może też twierdzić, że jest racjonalistą i liberałem i postępować zupełnie odwrotnie.

Humor, dystans wobec samego siebie są nieodzowne w robocie, jaką jest racjonalizm czy liberalizm. Ten humor nie może być tylko złośliwością pod czyimś adresem, ale będąc oznaką dystansu do samego siebie, powinien być PRZEDE WSZYSTKIM umiejętnością żartowania z samego siebie.

Na marginesie:

Do poruszenia tego temu zachęciło mnie przejrzenie niektórych porannych komentarzy na racjonalista.tv. Pewnie znowu zostanę posądzona przez pewną osobę o to, że jestem kimś innym itd. itp. Mam to w głębokim poważaniu. Niezależnie od obelg, posądzeń itd. itp. uważam, że osoba racjonalna naprawdę powinna mieć poczucie humoru (z konieczną autoironią) i dystans do samej siebie. Tyle.