Palma de Mallorca 300 lat temu

Pierwszymi gospodarzami na Majorce- największej wyspie archipelagu Balearów – byli od ok. 1000r p.n.e Fenicjanie, następnie byli nimi kilka Grecy (Baleary, od gr. ballein – z wyspy wywodzili się procarze walczący w wojnach punickich), Kartagińczycy i Rzymianie (którzy założyli Palmaria – obecnie Palma de Mallorca), Wandalowie i Wizygoci, Arabowie i Aragończycy (od 1229 r.) Przez jakiś czas majorka stanowiła oddzielne państwo, później znowu aragońska i hiszpańska (unia Aragonii i Kastylii w XV w.). Majorka była wielokrotnie obiektem ataków piratów z . Wiele miast w tych czasach powstawało w oddaleniu od brzegu, aby uniknąć złupienia przez piratów z północnej Afryki i Turcji. Z tego powodu w 1570 Filip II rozważał kompletną ewakuację wysp. Do końca XVII wieku Palma de Mallorca przeżywała silny kryzys ekonomiczny. Miasto było podzielone między zwalczających się ludzi z górnego i dolnego miasta (canamunts i canavalls). W ostatnich dekadach XVII wieku inkwizycja bezwzględnie prześladowała Żydów, których na wyspie zwano: xuetes.

palma1

Il. 1. Majorka i Minorka na tureckiej mapie z XVI w, źródło:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Majorca_and_Minorca_by_Piri_Reis.jpg

Podczas wojny o sukcesję hiszpańską Baleary poparły Karola III Habsburga. Po upadku Barcelony w 1714 roku, tak jak na resztę Katalonii spadły na Majorkę kary za pro-habsburskość. Dekrety Nueva Planta z 1715 roku uznały Majorkę za część prowincji Baleares. Powsta ly nowe narzucone przez Madryt władze wyspy, niezależne od magistratu Palma de Mallorca. Zakazano używania języka katalońskiego. Dzięki liberalizacji handlu z Ameryką wprowadzonej przez Karola III, wyspa przeżywał w ostatniej ćwierci XVIII wieku prosperity. Mallorquín – tj. mieszkaniec Majorki, Antonio Barceló był jednym z najważniejszych dowódców Real Armada Española. Majorka w XVII wieku, tak jak dziś żyła typowo hiszpańskim życiem pełnym religijnych festynów, jak odbywający się 20 stycznia festyn w Palma de Mallorca ku czci św. Sebastiana – patrona miasta. Podczas innego święta organizowano inscenizację walki chrześcijan z muzułmanami (Moros y Christianos), na cześć rekonkwisty. W pierwszą sobotę sierpnia z kolei odbywał się i nadal odbywa procesja la Marcha des Güell a Lluc. W początkach wieku XIX wyspa była schronieniem dla wielu uciekających przed napoleońską okupacją Katalonii i Walencji.

Ibiza (po katalońsku: Eivissa), druga co do wielkości wyspa archipelagu również przechodziła przez okres rzymski, wandalski, bizantyjski i arabski (z tego okresu wywodzą się silne kontakty z walenckim miastem portowym Dénia). W 1110 roku Ibizę najechał norweski król Sygurd I, zdobywca Lizbony. Od 1235 roku wyspa znajdowała się w rękach aragońskich, choć w praktyce do roku 1715 rządziły się same. Były jednym z ostatnich obszarów, które poddały się Filipowi V Burbonowi, który zmienił Universidad (dawny organ władzy lokalnej wysp Ibiza i Formentera), w zwykłe władze miejskie typu kastylijskiego. Wyspa została podzielona na 18 okręgów wydzielonych z 4 tradycyjnych quartons. Jednak rozproszenie ludności powodowało nieefektywność nowego systemu, musiano wiec przywrócić stary. Dała o sobie w tej epoce znać tendencja do organizowania się ludności w ramach parafii, stad prawie wszystkie osiedla na wyspie noszą nazwy od imion świętych. W 1782 roku Karol III dał Ibizie własnego biskupa wydzielając ją spod jurysdykcji biskupa Tarragony.

O autorze wpisu:

Piotr Marek Napierała (ur. 18 maja 1982 roku w Poznaniu) – historyk dziejów nowożytnych, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Zajmuje się myślą polityczną Oświecenia i jego przeciwników, życiem codziennym, i polityką w XVIII wieku, kontaktami Zachodu z Chinami i Japonią, oraz problematyką stereotypów narodowych. Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów w latach 2014-2015. Autor książek: "Sir Robert Walpole (1676-1745) – twórca brytyjskiej potęgi", "Hesja-Darmstadt w XVIII stuleciu, Wielcy władcy małego państwa", "Światowa metropolia. Życie codzienne w osiemnastowiecznym Londynie", "Kraj wolności i kraj niewoli – brytyjska i francuska wizja wolności w XVII i XVIII wieku" (praca doktorska), "Simon van Slingelandt – ostatnia szansa Holandii", "Paryż i Wersal czasów Voltaire'a i Casanovy", "Chiny i Japonia a Zachód - historia nieporozumień". Reżyser, scenarzysta i aktor amatorskiego internetowego teatru o tematyce racjonalistyczno-liberalnej Theatrum Illuminatum

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

4 × 4 =