Niedawna kanonizacja albańskiej zakonnicy zwanej „szafarką miłosierdzia”, ale i „aniołem z piekieł”, kobiety, która uważała, że „cierpienie biedaka jest piękne”, potwierdza aktualność starej prawdy: kariery fabrykowanych przez media bohaterów masowej wyobraźni nie załamują się wraz z ich śmiercią fizyczną. Legendy żyją własnym życiem, odporne na choroby i wszelką krytykę, milionom ludzi bowiem, którym życie nie pozwoliło dorosnąć, bardziej potrzebne są wzruszające baśnie niż banalna prawda.
[divider] [/divider]
Matka Teresa z Kalkuty zmarła 5 września 1997 roku, jej kult nie słabnie jednak pomimo ukazania się kilku demaskatorskich książek i setek krytycznych artykułów w prasie całego świata. Mit o „świętej ludzi z rynsztoka” karmi się nowymi sensacjami, w większości – mogłoby się zdawać – sprzecznymi z wizerunkiem „misjonarki miłości”. Legendzie jednak, jako się rzekło, trudno zaszkodzić. Próby demistyfikacji, odsłanianie mrocznych stron charakteru lub ujawnianie kompromitujących uczynków, sprawiają jedynie, że mityczna bohaterka staje się bardziej pełnokrwista i przez to ciekawsza, że uzyskuje „nowy wymiar”, jak to trafnie przewidział ojciec Brian Kolodiejchuk, postulator procesu kanonizacyjnego Matki Teresy.
[divider] [/divider]
Nowe informacje na temat Matki Teresy dotyczą, jak dawniej, fikcyjnego charakteru prowadzonej przez nią działalności, nieprawidłowości w zarządzaniu zgromadzoną przez Misjonarki Miłości fortuną, politycznych uwikłań zakonnicy i jej bezwzględności wobec bliźnich, ale także – co szczególnie ciekawe – jej życia wewnętrznego: zmagań i rozterek duchowych, niezaspokojonych tęsknot i pragnień.
Nie są to żadne plotki lub niepotwierdzone pogłoski. Nasza wiedza o meandrach życia duchowego i problemach emocjonalnych Matki Teresy pochodzi w większości od niej samej – z ujawnionych wbrew jej woli, pisanych przez kilkadziesiąt lat listów i innych pism, w których dzieliła się swoimi intymnymi myślami i przeżyciami. Świadectwa te, uzupełnione o fakty ujawnione przez ludzi z jej bliskiego otoczenia, wśród których znalazły się osoby tak godne zaufania, jak były arcybiskup Kalkuty Henry Sebastian D’Souza, rzucają ciekawe światło na osobę i działalność Matki Teresy, ale także na politykę kadrową Kościoła katolickiego.
[divider] [/divider]
[divider] [/divider]
Nawiedzenie i rozmowy z „Głosem”
6 września 2001 roku światowe agencje prasowe doniosły, że Matkę Teresę poddano egzorcyzmom. Źródłem tej sensacyjnej wiadomości był wspomniany już arcybiskup D’Souza. Wydarzenie to miało miejsce kilka miesięcy przed śmiercią zakonnicy w 1997 roku, gdy przyjęto ją do szpitala z powodu zaburzeń w pracy serca. Chora była niespokojna i skarżyła się na bezsenność. Gdy okazało się, że lekarze nie potrafią wyjaśnić przyczyny tych zaburzeń, biskup powziął podejrzenie, że misjonarka jest nawiedzona przez diabła i wezwał na pomoc egzorcystę. Pochodzący z Sycylii o. Rosario Stroscio powiedział później dziennikarzom, że „Matka Teresa była oszołomiona i zachowywała się dziwnie, jednak po trwających pół godziny modłach spokojnie zasnęła”. Ojciec Stroscio nie wykluczył, że zakonnicę napastował szatan, w czym zresztą – jak wyjaśnił duchowny – „nie byłoby nic dziwnego, gdyż w historii Kościoła egzorcyzmy przyjmowało wielu świętych”.[1]
[divider] [/divider]
W opinii arcybiskupa Kalkuty szatan zaatakował Matkę Teresę skuszony jej świętością. Dla księdza lub teologa nie ma w tym być może nic nadzwyczajnego, z psychologicznego punktu widzenia dziwi jednak, że zwykłe problemy z zaśnięciem, tak częste w warunkach szpitalnych, nasunęły biskupowi przypuszczenie, że ich przyczyną mogło być nawiedzenie przez diabła. Trudno się oprzeć wrażeniu, że akurat w tym przypadku bliższe prawdy były doniesienia niektórych tabloidów, gdzie pisano o nawiedzających zakonnicę pod koniec życia atakach szaleństwa.
[divider] [/divider]
Przypuszczenie to dodatkowo umacniają niektóre fragmenty głośnej książki o. Briana Kolodiejchuka pt. Matka Teresa. Pójdź, bądź moim światłem[2]. W podrozdziale pod tytułem „Głos” znajdujemy na przykład następującą relację: „Tego samego dnia, 10 września, Matka Teresa zaczęła otrzymywać serię słów wewnętrznych, co trwało do połowy następnego roku. Matka Teresa rzeczywiście słyszała głos Jezusa i odbywała z Nim intymne rozmowy. Jest jedną z tych świętych, do których Jezus przemówił bezpośrednio, prosząc ich o podjęcie się jakiegoś specjalnego zadania wśród Jego ludu. Od początku tego niezwykłego doświadczenia Matka Teresa nie miała wątpliwości, że tym, kto do niej mówił, jest Jezus. Mimo to na ogół nazywała te przesłania „Głosem”. Między Chrystusem a Matką Teresą dokonywała się poruszająca i niezwykle piękna wymiana. On zwracał się do niej z największą czułością: „moja mała oblubienico” albo „moja własna maleńka”. „Mój Jezu” albo „mój własny Jezu” – odpowiadała Matka Teresa, pragnąc odpłacić mu miłością za miłość. (…) Głos wciąż wzywał: „Przyjdź, przyjdź – zanieś mnie do nor tych biedaków. Pójdź, bądź moim światłem”.[3]
[divider] [/divider]
Ojciec Kolodiejchuk wyjaśnia wprawdzie w przypisach do swojej książki, że „Matka Teresa otrzymywała słowa wewnętrzne wyobrażeniowe”, a nie „zewnętrzne albo słyszane uchem” (sic!), jednak jego pewność co do faktycznej natury głosu może budzić zdziwienie, nie tylko wśród ateistów lub sceptyków religijnych. Obawy co do autentyczności „głosu” żywił nawet ówczesny kierownik duchowy Matki Teresy, ojciec Van Exem. Duchowny ten wierzył wprawdzie w szczerość zakonnicy, ale jednocześnie „miał świadomość ryzyka wiążącego się z opieraniem się na tego rodzaju doświadczeniach, gdyż mogły się one okazać innego niż Boskie pochodzenia”. Ojciec Van Exem uznał ostatecznie, choć nie bez wahania, Boskie pochodzenie głosu i natchnienia Matki Teresy, tym jednak, którzy w cuda nie wierzą, bardziej wiarygodne mogą się wydawać inne wyjaśnienia.
[divider] [/divider]
Nie jest to oczywiście zarzut wobec misjonarki. Wprost przeciwnie: przypuszczalne, okresowe lub chroniczne zaburzenia psychiczne mogą co najwyżej w jakiejś mierze usprawiedliwiać jej słowa i uczynki. Mogą nawet budzić współczucie, zwłaszcza gdy zapoznamy się bliżej z rozterkami duchowymi zakonnicy i bólem, jaki na ich tle przeżywała.
[divider] [/divider]
[divider] [/divider]
Święta od ciemności
Matka Teresa przez większość swojego życia była osobą niewierzącą. Cytowane przez o. Kolodiejchuka pisma zakonnicy nie pozostawiają co tego wątpliwości. W listach kierowanych do swoich spowiedników, kierowników duchowych i samego Jezusa pisała:
[divider] [/divider]
„Ojcze, od roku 1949 albo 50 to straszliwe poczucie pustki, ta niewypowiedziana ciemność, ta samotność, ta nieustanna tęsknota za Bogiem, która przyprawia mnie o ból w głębi serca. Ciemność jest taka, że naprawdę nic nie widzę – ani umysłem, ani rozumem. – Miejsce Boga w mojej duszy jest puste. – Nie ma we mnie Boga”[4].
„Panie Boże, kim jestem, że mnie opuszczasz? (…) Wołam, lgnę, pragnę i nie ma nikogo, kto by mi odpowiedział. Nikogo, do kogo mogłabym przylgnąć. Nie, nie ma nikogo. Jestem sama. Ciemność jest taka ciemna, a ja jestem sama. – Niechciana, opuszczona. Samotność serca, które pragnie miłości, jest nie do zniesienia. Gdzie jest moja wiara? Nawet tam, głęboko, w samym wnętrzu nie ma nic prócz pustki i ciemności. (…) Nie mam wiary”[5].
[divider] [/divider]
Matka Teresa nie wierzyła w Boga lub też – jak to ujął o. Koledziejchuk – nie czuła, że wierzy, co w języku Kościoła katolickiego oznacza, że brak wiary był pozorny. Fakt, że pomimo wyrzutów sumienia zakonnica nigdy nie zdobyła się na publiczne wyznanie prawdy, Kościół uznał za wynik działania Boga w jej życiu. Nie lęk, wstyd lub troska o własne interesy zamykały jej usta! To Bóg nie pozwalał jej powiedzieć niczego, co nie było prawdą! Oto kliniczny wręcz przykład katolickiej kazuistyki. Brak wiary w Boga okazuje się najlepszym dowodem na jej istnienie, a argumentem rozstrzygającym w tej pokrętnej argumentacji ma być posłuszeństwo Kościołowi, ta najwyższa z tzw. wartości chrześcijańskich.
[divider] [/divider]
Matka Teresa nigdy nie uzyskała zgody na publiczne ujawnienie dręczącego ją przez długie lata kryzysu wiary. Naruszałoby to drastycznie interesy Kościoła. Zwalnia ją to być może od zarzutu hipokryzji, nie zwalnia jednak od wielu innych, znacznie surowszych zarzutów. Czy na przykład, wiedząc, że była osobą niewierzącą, nie powinniśmy surowiej ocenić jej lekceważącego stosunku do cierpienia ludzi w prowadzonych przez nią placówkach. Matka Teresa zakazywała podawania im silnych leków przeciwbólowych, nawet gdy umierali w męczarniach. Jej dawni krytycy, jak Christopher Hitchens, autor pierwszej krytycznej książki o Matce Teresie, która ukazała się w Polsce pod tytułem „Misjonarska miłość – Matka Teresa w teorii i w praktyce”, mogli sądzić, że rozmowa, w której misjonarka „pocieszała” umierającego na raka człowieka, porównując jego cierpienie do bólu, jaki Chrystus cierpiał na krzyżu, była przejawem fanatycznej wiary i nadziei na rychłe zbawienie chorego. My wiemy, że o fanatyzmie nie mogło być mowy. Owszem, Matka Teresa z gorliwością godną lepszej sprawy stosowała w praktyce nauczanie Jana Pawła II, w myśl którego cierpienie jest darem zbliżającym człowieka do Chrystusa – nie czyniła tego jednak z pobudek religijnych. Papież był być może człowiekiem wierzącym, mógł więc sądzić, że cierpienie pomaga człowiekowi osiągnąć zbawienie, co od biedy można uznać za okolicznością łagodzącą. Czym kierowała się bezbożna zakonnica? Trudno uwolnić się od przypuszczenia, że ta udręczona, samotna i głęboko nieszczęśliwa kobieta, tak jak wielu innych ludzi skazanych na wieloletnie cierpienia, robiła to po prostu z „potrzeby serca”, że dzieliła się swoim bólem z tymi, nad którymi miała władzę, a cywilizowany świat dawał jej do tego prawo i czcił ją tylko dlatego, że raniąc cierpiących, wypowiadała odpowiednie zaklęcia.
[divider] [/divider]
Etyka chrześcijańska dostarcza pod tym względem znacznie lepszych pretekstów niż inne wierzenia. Żadna inna religia nie uczyniła z cierpienia „wartości” i drogi do zbawienia. Tylko chrześcijanin lub ktoś kryjący się za chrześcijańską maską, może bezkarnie i bez poczucia winy – tak jak Matka Teresa – głosić, że „cierpienie biedaka jest piękne”, że „świat odnosi wielkie korzyści z cierpienia biednych ludzi” i że „najpiękniejszym darem, jaki może otrzymać człowiek, każdy człowiek, jest możliwość uczestniczenia w cierpieniu Chrystusa”[6].
Pielęgnowany przez zachodnie media kult Matki Teresy i jej przyjaźń z Janem Pawłem II, który wsławił się między innymi tym, że wyniósł na ołtarze więcej świętych niż wszyscy jego poprzednicy razem wzięci, zaowocowały przyspieszeniem procesu beatyfikacji zakonnicy, którą przecież już za życia uważano za świętą. W Kościele sprawa beatyfikacji nie budziła wątpliwości, choć Kongregacji do spraw Kanonizacji znane były nie tylko zarzuty wysuwane przez krytyków zakonnicy, ale także najnowsze rewelacje na temat utraty wiary, zawarte w listach Matki Teresy, których fragmenty opublikowały główne dzienniki światowe.
[divider] [/divider]
Co ciekawe, Kongregacja zadała sobie trud wysłuchania dwóch autorów książek przedstawiających Matkę Teresę w niekorzystnym świetle. Do złożenia zeznań przeciwko beatyfikacji zaproszono wspomnianego już Christophera Hitchensa i doktora Aroupa Chatterjee, pochodzącego z Kalkuty lekarza i autora krytycznej książki pt. „Mother Teresa. The Final Verdict”. W swoich zeznaniach zwrócił on przede wszystkim uwagę na rozpowszechniane przez misjonarkę pospolite kłamstwa:
[divider] [/divider]
„Chciałbym podkreślić, że Matka Teresa nie była osobą prawdomówną; kłamała nawet w swoim przemówieniu z okazji wręczenia jej Pokojowej Nagrody Nobla. Dała w nim między innymi do zrozumienia, że misjonarki z jej zakonu przeszukują ulice Kalkuty w poszukiwaniu nędzarzy, co jest wierutnym kłamstwem. (…) Powiedziała także, że wśród ubogich kobiet z Kalkuty nie zna ani jednej, która poddałaby się aborcji. To jest również groteskowe kłamstwo. Matka Teresa była często wręcz wściekła z powodu nazbyt jej zdaniem swobodnego stosunku mieszkańców Kalkuty ze wszystkich grup społecznych do przerywania ciąży.”
[divider] [/divider]
Dr Chatterjee zarzucił także zakonnicy, że choć tak często wypowiadała się przeciwko przerywaniu ciąży, nigdy nie odniosła się krytycznie do rozpowszechnionej w Indiach ohydnej praktyki selektywnej aborcji, w której pozbawia się życia płody płci żeńskiej.
Jak należało się spodziewać, zarzuty Hitchensa i Chatterjee nie wpłynęły na decyzję Kongregacji ds. Kanonizacji. Nie wiadomo nawet, czy ktoś w ogóle zadał sobie trud udzielenia na nie odpowiedzi. Do opinii publicznej dostały się tylko wypowiedzi biskupów, którzy odrzucili świecki przesąd, w myśl którego bezbożność mogłaby dyskwalifikować kandydata do świętości. Ich zdaniem ujawnione w listach rozterki duchowe Matki Teresy, czy też nawet chroniczny kryzys wiary, na który się skarżyła, wręcz umocniły jej kandydaturę. Arcybiskup Francesco Canalini stwierdził na przykład, że „podobny kryzys przeżywało wielu świętych, wszyscy jednak walczyli ze słabością i przeciwko siłom ciemności”. Braku wiary nie uznał także za przeszkodę do świętości postulator procesu kanonizacyjnego Matki Teresy Brian Kolodiejchuk. „Sensacje te sprawią tylko, że sposób, w jaki ludzie ją rozumieją, wzbogaci się o nowy wymiar”[7] – stwierdził ojciec Kolodiejchuk.
Zastanawiać może łatwość, z jaką Kościół pogodził się z faktem, że jego najsłynniejsza w XX wieku funkcjonariuszka – wzór chrześcijańskich cnót – okazała się osobą niewierzącą. Być może tradycyjne nauczanie Kościoła, zgodnie z którym bez wiary nie ma zbawienia, należy uznać za racjonalistyczny przesąd?! A może kryzys lub całkowita utrata wiary są w Kościele tak powszechne, że niesprawiedliwe byłoby wyciąganie konsekwencji wobec tej jednej córy Kościoła tylko dlatego, że akurat w jej przypadku sprawa stała się powszechnie znana. Przecież Matka Teresa, wierząca czy niewierząca, nigdy nie złamała ślubów posłuszeństwa!
[divider] [/divider]
Rzecz jest warta uwagi. Tak czy inaczej bowiem okazuje się, że w Kościele coraz bardziej liczą się zwykłe sprawy ziemskie, a coraz mniej mitologia, na której tę instytucję ufundowano. Wprawdzie, jak dotąd, ten stan rzeczy przyczynia się do umocnienia hipokryzji wśród kleru katolickiego, na dłuższą metę jednak może się okazać, że mamy do czynienia z postępującym procesem pragmatycznej racjonalizacji lub wręcz sekularyzacji, który w przyszłości przekształci Kościół w świecką i demokratyczną instytucję, praktykującą pożyteczną pedagogikę społeczną.
Powracając do beatyfikacji Matki Teresy, przypomnieć należy, że do pewnych kontrowersji – przede wszystkim w Indiach – doszło w wyniku uznania przez Watykan wyleczenia trzydziestoletniej wieśniaczki Moniki Besry za cud dokonany za wstawiennictwem Matki Teresy. Według źródeł kościelnych do uzdrowienia doszło, gdy na brzuchu chorej na raka kobiety położono aluminiowy medalik z wizerunkiem Maski Boskiej – ten sam, który złożono na ciele misjonarki po jej śmierci. Uzdrowiona wyjaśniła podobno, że „guza uleczył promień światła, który nagle wystrzelił z medalika”.
Cudownej ingerencji zaprzeczyli lekarze hinduscy, a wśród nich ginekolog Ranjan Mustafi, który leczył kobietę. Wyjaśnił on, że guz nie był wcale rakiem, lecz torbielą spowodowaną gruźlicą. Stwierdził także, że nie było żadnego cudu, lecz skuteczne leczenie, które trwało ponad dziewięć miesięcy. Watykan uznał jego wyjaśnienia za przejaw lekarskiej pychy.
[divider] [/divider]
[divider] [/divider]
Największy problem naszych czasów
[divider] [/divider]
W artykule tym skupiliśmy się na sprawach, o których niewiele było wiadomo za życia zakonnicy. O wielu nie wiedział nawet Christopher Hitchens, bodaj najsłynniejszy spośród jej krytyków. Niektóre z nich ujawnił niemiecki tygodnik „Stern”, w artykule pt. „Gdzie jest fortuna Matki Teresy”, który ukazał się 10 września 1998 roku, z okazji pierwszej rocznicy jej śmierci.
Czytamy w nim na przykład historię pewnego mieszkańca Kalkuty nazwiskiem Pannalal Manik. Przedsiębiorczy ten człowiek zainicjował w samym sercu kalkuckich slumsów budowę szesnastu budynków, w których ostatecznie zamieszkało około 4000 nędzarzy. Manik nie był człowiekiem zamożnym. Domy te przyszli ich mieszkańcy budowali własnymi rękami, a większość środków na zakup materiałów budowlanych uzyskano z misji Ramakrishna – największej organizacji pomocowej w Indiach. Manik szukał także wsparcia u Misjonarek Miłości. W tym celu odwiedził ich ośrodek trzykrotnie, jednak Matka Teresa nie znalazła dla niego czasu – nie został nawet wysłuchany.
[divider] [/divider]
Sposób, w jaki Matka Teresa praktykowała miłość bliźniego w Nowym Jorku nie różnił się niczym od tego, co czyniła w Kalkucie. Mimo idących w miliony dolarów datków i dotacji zakonnice rutynowo odmawiały ponoszenia nawet najdrobniejszych wydatków. Nawet żywność do prowadzonych przez nie jadłodajni dla bezdomnych pozyskiwali wolontariusze. Gdy pewnego razu, w wyniku nieporozumienia, nie dostarczyli oni chleba do stołówki w nowojorskim Bronksie, poprosili matkę przełożoną o zgodę na zakup chleba. „Nawet nie ma mowy! – odparła przełożona – jesteśmy biedną organizacją!”
W okresie klęski głodu w Etiopii wiele czeków z datkami opatrzonych było adnotacją: „dla głodujących w Etiopii”. Jedna z cytowanych przez „Stern” zakonnic zaproponowała, żeby te datki policzyć i wysłać do miejsca przeznaczenia. „Nie wysyłamy pieniędzy do Afryki!” – usłyszała w odpowiedzi, po czym jak niepyszna powróciła do wypisywania pokwitowań dla ofiarodawców: „dla Etiopii”.
Klęska głodu w Afryce nie trapiła Matki Teresy tak jak nie martwiła jej nędza bezdomnych w Kalkucie lub cierpienia ludzi umiejących na raka. Dramaty te traktowała raczej jak okazję do dobrego zarobku. W ostatnich latach życia, gdy była już słynną celebrytką, nawet tego nie ukrywała. Któregoś dnia poleciła na przykład wywiesić przed domem w Kalkucie tablicę, na której napisała: „Nie jesteśmy pracownicami socjalnymi, nie jesteśmy nauczycielkami ani lekarzami – jesteśmy zakonnicami”.
[divider] [/divider]
Wiemy już, że i zakonnicą nie była naprawdę; nie żyła przecież w „zjednoczeniu z Bogiem”. Kim zatem była? Pewnie sama nie tego dobrze nie wiedziała, a i my tego dociekać nie będziemy. Z niechęcią bowiem myślimy o wnikaniu w psychikę kobiety, która całe życie, dla władzy i kariery, udawała kogoś, kim nie była. By jednak, już na zakończenie naszej opowieści o tej „świętej od ciemności”, dać przybliżone wyobrażenie o mrocznej duszy Agnes Gonxhy Bojaxhiu i wyznawanych przez nią wartościach, przytoczmy pochodzącą z 1989 roku relację ojca George’a Williama Rutlera z kościoła św. Agnieszki w Nowym Jorku:
[divider] [/divider]
„Któregoś dnia, podczas długiej rozmowy z Matką Teresą, niespodziewanie zapytałem ją, jaki jest jej zdaniem największy problem współczesnego świata. Kandydatów do tego miana było wielu: klęski głodu, epidemie, rzeź w Ruandzie, nieuleczalne choroby, rozpad rodziny, nieposłuszeństwo wobec Boga, korupcja wśród polityków, zadłużenie krajów Trzeciego Świata, zagrożenie nuklearne etc.
Nie wahając się ani przez chwilę, Matka Teresa odpowiedziała: „Na całym świecie, gdziekolwiek nie pojadę, tym, co zasmuca mnie najbardziej, jest widok ludzi, którzy przyjmują komunię na rękę”.
[1]. BBC News, 6 września 2001, http://news.bbc.co.uk/2/hi/euro-pe/1529093.stm
[4]. List Matki Teresy do ojca Josepha Neunera SJ, bez daty, ale najprawdopodobniej z okresu rekolekcji odbytych w kwietniu 1961 roku; za: Matka Teresa. Pójdź …. op. cit. Wprowadzenie.
[5]. List Matki Teresy do Jezusa, bez daty; za: Matka Teresa. Pójdź op. cit. s. 180
[6]. Walter Wuellenweber, Mother Teresa: Where are Her millions? Stern, 10 września 1998.
[7] . Andrew Brown, Was Mother Teresa an atheist?, Guardian, 24 sierpnia 2007.
Artykuł został opublikowany pierwotnie na blogu Autora
Ból- skandal czy błogosławieństwo? Postawy wobec bólu a ogólna wizja świata i człowieka (na przykładzie ateistów, buddystów i katolików) Sylwia Wojas Instytut…
Obecnie, również dzięki działalności Maltańskich Humanistów, wywalczono prawa dla środowisk LGBT – są związki partnerskie, są ustawy chroniące osoby homoseksualne i transseksualne w sferze publicznej.…
Ponieważ w naszym kraju trwa zalew prawicowych ksiąg „mądrości” politycznej, i nikt z normalnych liberałów (a nie konserwatywnych wolnorynkowców, którzy mienią się być liberałami), nie…
Ostatnio coraz częściej czytam na różnych portalach o „słoikach” i o wspaniałej, bądź strasznej Warszawie. Pojawiają się ostre polemiki na temat tego miasta, trzeba przyznać,…
Aktywny działacz ateistyczny, humanistyczny, feministyczny i prolaicki. Prezes Towarzystwa Humanistycznego, z wykształcenia psycholog. Wydawca książek o tematyce ateistycznej, humanistycznej i filozoficznej. Publicysta aktywny w wielu polskich gazetach i magazynach. Redaktor RacjonalistaTV.
20 Odpowiedź na “Święta od ciemności – pośmiertna kariera Matki Teresy z Kalkuty”
„Niedawna kanonizacja albańskiej zakonnicy zwanej „szafarką miłosierdzia”, ale i „aniołem z piekieł”
Nie wiedziałem, że miłosierdzie przechowuje się w szafach. Powinno raczej być „niebiańskim szatanem”. Z niej był taki anioł, jak ze mnie prymas Argentyny.
😉
Cytat na końcu rozkłada na łopatki.
😀
Ateista oceniający jakość czyjejś wiary w Boga… hmm.
.
Mała uwaga matematyczna do owych milionów spływających na konto M.T.
Misjonarki Miłości prowadzą ponad 600 różnego rodzaju ośrodków na całym świecie.
To oznacza, że z miliona złotych na każdy ośrodek przypada ok 1500zl. Czyli znacznie mniej niż wynoszą przypuszczalne koszty miesięcznego utrzymania samego tylko budynku (prąd, woda, podatek gruntowy, bieżące remonty, posprzątanie itd.)
Łatwo zachłysnąć się wieloma zerami, ale warto też czasem trochę policzyć.
„Ateista oceniający jakość czyjejś wiary w Boga… hmm.”
Trudno ocenić czyjąś wiarę, kiedy jej nie ma, ale już brak wiary ateista może rozpoznać;)
„Miejsce Boga w mojej duszy jest puste. – Nie ma we mnie Boga”
„Gdzie jest moja wiara? Nawet tam, głęboko, w samym wnętrzu nie ma nic prócz pustki i ciemności. (…) Nie mam wiary”
Rozumiem ją. Mam to samo.
„Łatwo zachłysnąć się wieloma zerami, ale warto też czasem trochę policzyć.”
„W okresie klęski głodu w Etiopii wiele czeków z datkami opatrzonych było adnotacją: „dla głodujących w Etiopii”. Jedna z cytowanych przez „Stern” zakonnic zaproponowała, żeby te datki policzyć i wysłać do miejsca przeznaczenia. „Nie wysyłamy pieniędzy do Afryki!” – usłyszała w odpowiedzi, po czym jak niepyszna powróciła do wypisywania pokwitowań dla ofiarodawców: „dla Etiopii”.”
Czarno na białym.
@Grzegorz Kozłowski: „Trudno ocenić czyjąś wiarę, kiedy jej nie ma”
.
Tylko że ona się zwracała z tymi inwokacjami do Boga, w którego ponoć nie wierzy.
Traktowanie tych wypowiedzi w sposób techniczny, tak jakby to była instrukcja obsługi maszynki do golenia – jest błędem.
Nawet w ewangelii pojawia się człowiek, który mówi do Jezusa: „wierzę, zaradź memu niedowiarstwu” – rozterka stara jak świat.
——
@Grzegorz Kozłowski: „Czarno na białym”
.
O ile to w ogóle prawda. Bo to wszystko są takie newsy typu: „usłyszała w odpowiedzi”.
Mi tam w sumie jest obojętne kim naprawdę była M.T., bo żadnych świętych nie czczę, ale warto zwrócić uwagę na fakt, że kontekście skali działalności sióstr miłosierdzia miliony nie są jakąś zabójczą kwotą.
W tym równaniu liczby są po obu stronach. I dokładnie wielkością tych liczb mierzone było „dobro” rzekomo udzielane przez MT. Skoro pieniędzy nie starczało na żadną realną pomoc więc warto nazwać rzecz po imieniu, że nie było to żadna pomoc. O wiele sprawniej można było wydawać zgromadzone środki by skuteczniej udzielać pomocy mniejszej ilości osób. Jej sława byłaby wtedy rzecz jasna mniejsza i być może nie kwalifikowała ją do atrakcji jakiej jej udzielano za życia.
Dość łatwo jest powiedzieć co jest lepsze. Medycyna opiera się na rachunku. Nie znaczy to że nie ma rozterek moralnych bo zawsze dla kogoś czegoś zabraknie i niestety ale dojdzie do paskudnej selekcji w wyborze pacjenta którego ratujemy a którego pozostawimy samego sobie. Istotą grzechu MT jest to że rozwodniła pomoc nie pomagając w zasadzie nikomu. Jednocześnie żyła w aureoli „świętej kobiety” stawiając nie tyle pomoc na pierwszym miejscu a epatowanie cierpieniem. To jest antyhumanistyczne. Zignorowała ekonomię medycyny gdzie celem jest udzielanie pomocy na rzecz zdobywania splendoru dla samej siebie.
A ja się obawiam ludzi, którzy z łatwością mówią co jest lepsze.
Bardziej ufam tym, którzy pozwalają sobie na wątpliwości.
.
Wyleczenie to w miarę mierzalna kategoria, dlatego nie sposób jej zestawić z płynną i względną kategorią jak np. godność.
MT stała przed dylematem: wyłuskać z miliona pariasów Kalkuty tysiąc, których wyleczy, albo sto tysięcy którym da możliwość umrzeć pod dachem, na łóżku, w piżamie, otoczonym troską i szacunkiem, zamiast zdychać nago w rynsztoku, w samotności, w pogardzie od wszystkich, obsikiwanym przez psy i ogryzanym za życia przez szczury.
Może panu łatwo stwierdzić: „to żadna różnica – i tak umarł” – i postawić matematyczny znak równości.
Ja takiej łatwości nie mam.
Ale nie czuje się przez to uboższy.
Lekarze kilkakrotnie wyrazili opinie ze M Teresa nie znajac medycyny nie stosowala znanych lekarstw ktore mogly uratowac zycie. Uwazala ze cierpienie i smierc sa pozadana wlasciwoscia zycia.
Mozna byc litosciwym szarlatanem .Z jednej strony moze chciala pomoc biednym ale bedac ignorantem nie robila tego zgodnie z istniejaca wiedza medyczna.
Panie Januszu, wielu lekarzy, którzy odwiedziali domy prowadzone przez MT wzywalo ja do podawania leków. Ona odmawiała, bo uważała, że „cierpienie biedaka jest piękne!”. Mówiła np. komuś konającemu na raka, że jak cierpi, to znaczy, że „Chrystus go całuje”, a przy innej okazji, że „nie jest lekarką”, tak jakby to znaczyło, że tylko lekarze mieliby sięprzejmować cieprieniem bliźnich. Jest faktem, że chrześcijaństwo uczyniło z cierpienia wartość, nie każdy chrześcijanin jednak zachwyca się jego pięknem. Ona naprawdę była okrutna.
Chrześcijaństwo nie uczyniło z cierpienia wartości, a jedynie stwierdziło, że życie cierpiącego nie jest pozbawione wartości – to jest głęboki humanizm.
.
Jeśli MT rzeczywiście odmawiała dostępnej pomocy chorym, to postąpiła antychrześcijańsko. Jezus zapytany co to znaczy kochać bliźniego za przykład pokazał człowieka, który pomógł cierpiącemu choremu (Samarytanin).
.
Mam pytanie: czy słowa MT które pan cytuje, znalazły się w jakichś jej pismach, czy tylko ktoś je usłyszał, jakoby je mówiła? Bo zauważyłem, że niemal wszystkie te straszne wypowiedzi MT to wypowiedzi „zasłyszane”.
Jeśli kiedykolwiek będę Świętą – na pewno będę Świętą od „ciemności”… Matka Teresa w: Matka Teresa. Pójdź, bądź moim światłem. Prywatne pisma „świętej z Kalkuty. (motto) Opracowanie i komentarz Brian Kolodiejchuk MC, Kraków 2010.
BBC News, 6 września 2001, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1529093.stm
Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s. 52.
Tamże, s. 52-53.
List Matki Teresy do ojca Josepha Neunera SJ, bez daty, ale najprawdopodobniej z okresu rekolekcji odbytych w kwietniu 1961 roku; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. wprowadzenie.
List Matki Teresy do Jezusa, bez daty; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s. 180
List Matki Teresy do biskupa Lawrence’a Trevora Picachy’ego z 21 września 1962 roku; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s.227.
Tamże..
Tamże, s. 53.
Walter Wuellenweber, Mother Teresa: Where are Her millions? Stern, 10 września 1998.
Andrew Brown, Was Mother Tersa an atheist?, Guardian, 24 sierpnia 2007.
Panie Andrzeju – pytałem o wypowiedzi MT o tym, że chorzy mają cierpieć, a nie o jej rozterkach wiary. Jeśli są jakieś teksty przez nią napisane, w których wygłasza takie poglądy o cierpieniu to chętnie bym je przeczytał. Uwiarygodnienie tych oskarżeń całkowicie zmieniłoby jej ocenę. Świadome i celowe skazywanie ludzi na cierpienie podważyłoby jej chrześcijaństwo i oznaczałoby, ze jej kanonizacja to był pic na wodę.
Takie „zasłyszane” wypowiedzi mają niestety niewielką wartość, bo są niezbyt wiarygodne i oderwane od kontekstu.
————-
A rozterki duchowe MT są jej prywatną sprawą. Zwątpienie jest częścią wiary.
Ja wiem że racjonaliści lubią dużo mówić o tym, że wiara jest ślepa, posłuszna i daje gotowe odpowiedzi na wszystko. Ale nie warto w to wierzyć, bo to jest nieprawda. Wiara zazwyczaj jest pełna pytań, rozterek, zwątpień itd.
Panie Tomku, MT nie była publicystką ani filozofką. Pisała głównie listy, ale w nich nie zwracała się do chorych. Jej wypowiedzi w stylu „cierpienie biedaka jest piękne” lub „jeśli cierpisz, to znaczy że Jezus cię całuje” (do człoweika umierającego na raka) zachował się w wielu relacjach, również zakkonic oburzonych jej okrucieństwem. relacjonuje je głosniw Hitchens w Misjonarskiej miłości, ale nie tylko. Nikt niegdy nie zarzucił Hitchensowi, ze kłamał. Chyba to musi wystarczyć. Nie musi Pan wierzyć, jeśli Pan woli żywić złudzenia.
Nie muszę wierzyć, gdy można się starać o o twarde dowody. Dlatego o nie pytam. Bo nie jest tak, jak pan twierdzi. MT bardzo dużo pisała o swoim rozumieniu cierpienia.
Mi „złudzenia” są potrzebna jak dziura w moście. Nie jestem katolikiem, a kult świętych jest dla mnie czymś obcym a wręcz odstręczającym, więc podważenie katolickich kanonizacji jest mi tylko na rękę.
.
Mam czysto racjonalne wątpliwości:
1. Ludzie prowadzący działalność charytatywną z dziwnych powodów zawsze znajdują wrogów (vide: Owsiak), więc tym bardziej trzeba szukać twardych dowodów i wykazać zdrowy sceptycyzm.
2. W tym wszystkim nie chodzi tylko o MT, ale także np. o organizacje, które ją wyróżniały i nagradzały czyli np. WHO, FAO albo komitet noblowski. Jeśli Hitchens ma rację, to te szacowne instytucje tracą swoją powagę.
3. Kościół Katolicki – nawet jeśli tylko źle o nim myśleć – na pewno nie jest „bandą kretynów”, tylko „bandą cwaniaczków” i wątpliwe jest, by wynieśli na ołtarze kogoś, kogo tak łatwo skompromitować twardymi dowodami. Z bardziej błahych powodów wstrzymywano już kanonizacje.
4. W teologii katolickiej jest uważane za zło zaniechanie zrobienia czegoś dobrego, gdy jest to możliwe. Natomiast nadaje się w katolickiej duchowości pewien sens cierpieniu, ale nie jest to sens sam w sobie, ale jedynie jako pocieszenie dla osoby w sposób nieunikniony cierpiącej i wsparcie psychiczne pomagające przetrzymać cierpienie.
Wypowiedzi w tym duchu łatwo jest opacznie zrozumieć, błędnie zinterpretować, przeinaczyć, naciągnąć albo wyrwać z kontekstu. Dlatego chciałbym móc przeczytać pełne wypowiedzi w kontekście, a nie strzępy tego, co „zasłyszane” o przekazane z drugiej ręki.
Proszę Pana, czerpię te informacje z książek albo szanujących się pism w rodzaju Sterna. Nikt nigdy nie kwestionował relacji Hitchensa ani innych autorów, więc i ja nie mam powodu. Nie mam też motywacji, bo choc przetłumaczyłem książkę i napisałem parę artykułów, nie jestem jakoś szczególnie zainteresowany tą zakonnicą. Pewnie już więcej nie będę sięnie zajmował.
A ja tylko chciałem sięgnąć do tekstu źródłowego.
Żeby mieć większą pewność
.
Znalazłem w sieci kilka tekstów MT o cierpieniu, i choć jest to dla mnie przeduchowiona nowomowa na granicy bełkotu, z którą się nijak nie utożsamiam, to jednak żaden z nich nie potwierdził, jakoby jej zdaniem należało celowo pozwalać na cierpienie.
Panie Tomku, pisał o tym przede wszystkim Hitchens, ale równeiż Aroup Chatterjee w „The Final Verdict”. Obie książki są oparte na wielu wiarygodnych źrodłach, w tym na wiely wywiadach z bezpośrednimi świadkami.
„Niedawna kanonizacja albańskiej zakonnicy zwanej „szafarką miłosierdzia”, ale i „aniołem z piekieł”
Nie wiedziałem, że miłosierdzie przechowuje się w szafach. Powinno raczej być „niebiańskim szatanem”. Z niej był taki anioł, jak ze mnie prymas Argentyny.
😉
Cytat na końcu rozkłada na łopatki.
😀
Ateista oceniający jakość czyjejś wiary w Boga… hmm.
.
Mała uwaga matematyczna do owych milionów spływających na konto M.T.
Misjonarki Miłości prowadzą ponad 600 różnego rodzaju ośrodków na całym świecie.
To oznacza, że z miliona złotych na każdy ośrodek przypada ok 1500zl. Czyli znacznie mniej niż wynoszą przypuszczalne koszty miesięcznego utrzymania samego tylko budynku (prąd, woda, podatek gruntowy, bieżące remonty, posprzątanie itd.)
Łatwo zachłysnąć się wieloma zerami, ale warto też czasem trochę policzyć.
„Ateista oceniający jakość czyjejś wiary w Boga… hmm.”
Trudno ocenić czyjąś wiarę, kiedy jej nie ma, ale już brak wiary ateista może rozpoznać;)
„Miejsce Boga w mojej duszy jest puste. – Nie ma we mnie Boga”
„Gdzie jest moja wiara? Nawet tam, głęboko, w samym wnętrzu nie ma nic prócz pustki i ciemności. (…) Nie mam wiary”
Rozumiem ją. Mam to samo.
„Łatwo zachłysnąć się wieloma zerami, ale warto też czasem trochę policzyć.”
„W okresie klęski głodu w Etiopii wiele czeków z datkami opatrzonych było adnotacją: „dla głodujących w Etiopii”. Jedna z cytowanych przez „Stern” zakonnic zaproponowała, żeby te datki policzyć i wysłać do miejsca przeznaczenia. „Nie wysyłamy pieniędzy do Afryki!” – usłyszała w odpowiedzi, po czym jak niepyszna powróciła do wypisywania pokwitowań dla ofiarodawców: „dla Etiopii”.”
Czarno na białym.
@Grzegorz Kozłowski: „Trudno ocenić czyjąś wiarę, kiedy jej nie ma”
.
Tylko że ona się zwracała z tymi inwokacjami do Boga, w którego ponoć nie wierzy.
Traktowanie tych wypowiedzi w sposób techniczny, tak jakby to była instrukcja obsługi maszynki do golenia – jest błędem.
Nawet w ewangelii pojawia się człowiek, który mówi do Jezusa: „wierzę, zaradź memu niedowiarstwu” – rozterka stara jak świat.
——
@Grzegorz Kozłowski: „Czarno na białym”
.
O ile to w ogóle prawda. Bo to wszystko są takie newsy typu: „usłyszała w odpowiedzi”.
Mi tam w sumie jest obojętne kim naprawdę była M.T., bo żadnych świętych nie czczę, ale warto zwrócić uwagę na fakt, że kontekście skali działalności sióstr miłosierdzia miliony nie są jakąś zabójczą kwotą.
W tym równaniu liczby są po obu stronach. I dokładnie wielkością tych liczb mierzone było „dobro” rzekomo udzielane przez MT. Skoro pieniędzy nie starczało na żadną realną pomoc więc warto nazwać rzecz po imieniu, że nie było to żadna pomoc. O wiele sprawniej można było wydawać zgromadzone środki by skuteczniej udzielać pomocy mniejszej ilości osób. Jej sława byłaby wtedy rzecz jasna mniejsza i być może nie kwalifikowała ją do atrakcji jakiej jej udzielano za życia.
Trudno powiedzieć co byłoby lepsze.
Ale pewne jest jedno: gdyby nigdy nikomu nie pomogła, to na pewno by jej nikt za nic nie krytykował.
Dość łatwo jest powiedzieć co jest lepsze. Medycyna opiera się na rachunku. Nie znaczy to że nie ma rozterek moralnych bo zawsze dla kogoś czegoś zabraknie i niestety ale dojdzie do paskudnej selekcji w wyborze pacjenta którego ratujemy a którego pozostawimy samego sobie. Istotą grzechu MT jest to że rozwodniła pomoc nie pomagając w zasadzie nikomu. Jednocześnie żyła w aureoli „świętej kobiety” stawiając nie tyle pomoc na pierwszym miejscu a epatowanie cierpieniem. To jest antyhumanistyczne. Zignorowała ekonomię medycyny gdzie celem jest udzielanie pomocy na rzecz zdobywania splendoru dla samej siebie.
A ja się obawiam ludzi, którzy z łatwością mówią co jest lepsze.
Bardziej ufam tym, którzy pozwalają sobie na wątpliwości.
.
Wyleczenie to w miarę mierzalna kategoria, dlatego nie sposób jej zestawić z płynną i względną kategorią jak np. godność.
MT stała przed dylematem: wyłuskać z miliona pariasów Kalkuty tysiąc, których wyleczy, albo sto tysięcy którym da możliwość umrzeć pod dachem, na łóżku, w piżamie, otoczonym troską i szacunkiem, zamiast zdychać nago w rynsztoku, w samotności, w pogardzie od wszystkich, obsikiwanym przez psy i ogryzanym za życia przez szczury.
Może panu łatwo stwierdzić: „to żadna różnica – i tak umarł” – i postawić matematyczny znak równości.
Ja takiej łatwości nie mam.
Ale nie czuje się przez to uboższy.
Lekarze kilkakrotnie wyrazili opinie ze M Teresa nie znajac medycyny nie stosowala znanych lekarstw ktore mogly uratowac zycie. Uwazala ze cierpienie i smierc sa pozadana wlasciwoscia zycia.
Mozna byc litosciwym szarlatanem .Z jednej strony moze chciala pomoc biednym ale bedac ignorantem nie robila tego zgodnie z istniejaca wiedza medyczna.
być może
ale stare przysłowie powiada: „błędów nie popełnia tylko ten, kto nic nie robi”
Panie Januszu, wielu lekarzy, którzy odwiedziali domy prowadzone przez MT wzywalo ja do podawania leków. Ona odmawiała, bo uważała, że „cierpienie biedaka jest piękne!”. Mówiła np. komuś konającemu na raka, że jak cierpi, to znaczy, że „Chrystus go całuje”, a przy innej okazji, że „nie jest lekarką”, tak jakby to znaczyło, że tylko lekarze mieliby sięprzejmować cieprieniem bliźnich. Jest faktem, że chrześcijaństwo uczyniło z cierpienia wartość, nie każdy chrześcijanin jednak zachwyca się jego pięknem. Ona naprawdę była okrutna.
Chrześcijaństwo nie uczyniło z cierpienia wartości, a jedynie stwierdziło, że życie cierpiącego nie jest pozbawione wartości – to jest głęboki humanizm.
.
Jeśli MT rzeczywiście odmawiała dostępnej pomocy chorym, to postąpiła antychrześcijańsko. Jezus zapytany co to znaczy kochać bliźniego za przykład pokazał człowieka, który pomógł cierpiącemu choremu (Samarytanin).
.
Mam pytanie: czy słowa MT które pan cytuje, znalazły się w jakichś jej pismach, czy tylko ktoś je usłyszał, jakoby je mówiła? Bo zauważyłem, że niemal wszystkie te straszne wypowiedzi MT to wypowiedzi „zasłyszane”.
Jeśli kiedykolwiek będę Świętą – na pewno będę Świętą od „ciemności”… Matka Teresa w: Matka Teresa. Pójdź, bądź moim światłem. Prywatne pisma „świętej z Kalkuty. (motto) Opracowanie i komentarz Brian Kolodiejchuk MC, Kraków 2010.
BBC News, 6 września 2001, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1529093.stm
Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s. 52.
Tamże, s. 52-53.
List Matki Teresy do ojca Josepha Neunera SJ, bez daty, ale najprawdopodobniej z okresu rekolekcji odbytych w kwietniu 1961 roku; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. wprowadzenie.
List Matki Teresy do Jezusa, bez daty; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s. 180
List Matki Teresy do biskupa Lawrence’a Trevora Picachy’ego z 21 września 1962 roku; za: Matka Teresa. Pójdź …, op.cit. s.227.
Tamże..
Tamże, s. 53.
Walter Wuellenweber, Mother Teresa: Where are Her millions? Stern, 10 września 1998.
Andrew Brown, Was Mother Tersa an atheist?, Guardian, 24 sierpnia 2007.
Panie Andrzeju – pytałem o wypowiedzi MT o tym, że chorzy mają cierpieć, a nie o jej rozterkach wiary. Jeśli są jakieś teksty przez nią napisane, w których wygłasza takie poglądy o cierpieniu to chętnie bym je przeczytał. Uwiarygodnienie tych oskarżeń całkowicie zmieniłoby jej ocenę. Świadome i celowe skazywanie ludzi na cierpienie podważyłoby jej chrześcijaństwo i oznaczałoby, ze jej kanonizacja to był pic na wodę.
Takie „zasłyszane” wypowiedzi mają niestety niewielką wartość, bo są niezbyt wiarygodne i oderwane od kontekstu.
————-
A rozterki duchowe MT są jej prywatną sprawą. Zwątpienie jest częścią wiary.
Ja wiem że racjonaliści lubią dużo mówić o tym, że wiara jest ślepa, posłuszna i daje gotowe odpowiedzi na wszystko. Ale nie warto w to wierzyć, bo to jest nieprawda. Wiara zazwyczaj jest pełna pytań, rozterek, zwątpień itd.
Panie Tomku, MT nie była publicystką ani filozofką. Pisała głównie listy, ale w nich nie zwracała się do chorych. Jej wypowiedzi w stylu „cierpienie biedaka jest piękne” lub „jeśli cierpisz, to znaczy że Jezus cię całuje” (do człoweika umierającego na raka) zachował się w wielu relacjach, również zakkonic oburzonych jej okrucieństwem. relacjonuje je głosniw Hitchens w Misjonarskiej miłości, ale nie tylko. Nikt niegdy nie zarzucił Hitchensowi, ze kłamał. Chyba to musi wystarczyć. Nie musi Pan wierzyć, jeśli Pan woli żywić złudzenia.
Nie muszę wierzyć, gdy można się starać o o twarde dowody. Dlatego o nie pytam. Bo nie jest tak, jak pan twierdzi. MT bardzo dużo pisała o swoim rozumieniu cierpienia.
Mi „złudzenia” są potrzebna jak dziura w moście. Nie jestem katolikiem, a kult świętych jest dla mnie czymś obcym a wręcz odstręczającym, więc podważenie katolickich kanonizacji jest mi tylko na rękę.
.
Mam czysto racjonalne wątpliwości:
1. Ludzie prowadzący działalność charytatywną z dziwnych powodów zawsze znajdują wrogów (vide: Owsiak), więc tym bardziej trzeba szukać twardych dowodów i wykazać zdrowy sceptycyzm.
2. W tym wszystkim nie chodzi tylko o MT, ale także np. o organizacje, które ją wyróżniały i nagradzały czyli np. WHO, FAO albo komitet noblowski. Jeśli Hitchens ma rację, to te szacowne instytucje tracą swoją powagę.
3. Kościół Katolicki – nawet jeśli tylko źle o nim myśleć – na pewno nie jest „bandą kretynów”, tylko „bandą cwaniaczków” i wątpliwe jest, by wynieśli na ołtarze kogoś, kogo tak łatwo skompromitować twardymi dowodami. Z bardziej błahych powodów wstrzymywano już kanonizacje.
4. W teologii katolickiej jest uważane za zło zaniechanie zrobienia czegoś dobrego, gdy jest to możliwe. Natomiast nadaje się w katolickiej duchowości pewien sens cierpieniu, ale nie jest to sens sam w sobie, ale jedynie jako pocieszenie dla osoby w sposób nieunikniony cierpiącej i wsparcie psychiczne pomagające przetrzymać cierpienie.
Wypowiedzi w tym duchu łatwo jest opacznie zrozumieć, błędnie zinterpretować, przeinaczyć, naciągnąć albo wyrwać z kontekstu. Dlatego chciałbym móc przeczytać pełne wypowiedzi w kontekście, a nie strzępy tego, co „zasłyszane” o przekazane z drugiej ręki.
Proszę Pana, czerpię te informacje z książek albo szanujących się pism w rodzaju Sterna. Nikt nigdy nie kwestionował relacji Hitchensa ani innych autorów, więc i ja nie mam powodu. Nie mam też motywacji, bo choc przetłumaczyłem książkę i napisałem parę artykułów, nie jestem jakoś szczególnie zainteresowany tą zakonnicą. Pewnie już więcej nie będę sięnie zajmował.
A ja tylko chciałem sięgnąć do tekstu źródłowego.
Żeby mieć większą pewność
.
Znalazłem w sieci kilka tekstów MT o cierpieniu, i choć jest to dla mnie przeduchowiona nowomowa na granicy bełkotu, z którą się nijak nie utożsamiam, to jednak żaden z nich nie potwierdził, jakoby jej zdaniem należało celowo pozwalać na cierpienie.
Panie Tomku, pisał o tym przede wszystkim Hitchens, ale równeiż Aroup Chatterjee w „The Final Verdict”. Obie książki są oparte na wielu wiarygodnych źrodłach, w tym na wiely wywiadach z bezpośrednimi świadkami.
Oczywiście też wielu dziennikarzy. Radzę wpisać w google „suffering of the poor”