Udine to stolica Friulu weneckiego. W 1700 miało 13.000 mieszkańców, tym samym było piątym co do wielkości miastem Republiki Weneckiej. Do Wenecji należało od roku 1420. W XVIII wieku Friul dzielił się na cześć wenecką i część austriacką ze stolica w Gorycji (wielu ludzi z Friulu austriackiego służyło na dworze Wiedeńskim)[2]. Na wysokim poziomie stała tam wtedy uprawa ziemi i wina. Jak pisał Goldoni w narzeczu friulańskim wszystkie słowa rodzaju żeńskiego kończyły się na literę E, co dramaturg przypisywał wpływowi francuszczyzny. Mieszkańcy Friulu weneckiego nazwyali ponoś noc wieczorem i odwrotnie (la sera, la notte). W Udine czasów Goldoniego istniała dobra akademia literacka: „Degli Sventati”, której godłem był wiatrak położony w dolinie.
Il. 1. Palagio Pubblico[3] w centrum Undine w XVIII wieku, źródło: http://www.provincia.udine.it/musei/Foto%20Musei/3281_S_Udine_Palagio_Pubblico_ok.jpg
Położone 22 mile od Wenecji podlegało weneckiemu namiestnikowi. Znajdowała się też tam rada szlachty krajowej obradująca w ratuszu. Rada ta zastępowała magistrat. Miasto miało ładne bogato zdobione kościoły, ogromny pałac z wspaniałymi ogrodami Passarean. Ojciec Goldoniego pracował w Udine jako lekarz a Carlo studiował prawo (niejaki pan Morelli prowadził u siebie wykłady prawa cywilnego i kanonicznego. Jak pisze Goldoni, karnawał 1727 roku minął ospale i dość smutno, ponieważ szanowany szlachcic hr. Francesco d’Arcano wyszedłszy z teatru, został zastrzelony z rusznicy. Sprawcy nie wykryto. W Udine Carlo Goldoni czytał swe wczesne sonety szlachcicowi Lucrezio Treo, bardzo wykształconemu literacko patrycjuszowi i przeżył dziwną przygodę miłosną. Przychodził pod okno ukochanej, nie wiedząc, że przez całe miesiące ta młoda osóbka i jej podstarzała „pośredniczka” robiły sobie z niego żarty, odgrywając „miłosne” nieme spotkania, podczas których na przykład to pośredniczka a nie zgrywająca niedostępną młódka stała na balkonie[4].
Republika Wenecka w XVIII wieku stawała się bardziej widzem niż aktorem europejskiej polityki, ponieważ większe państwa europejskie poczyniły znaczne postępy w administracji. Wenecja zachowała jednak…
W 1750 roku Mediolan miał 110.118 mieszkańców, nie licząc wojskowych i duchownych[1]. Stolica Lombardii, Mediolan (wł. Milano), zawsze miał dość silną pozycję w Italii. W…
Księstwo Modeny i Reggio było w XVIII wieku jednym z ostatnich księstw włoskich rządzonych przez rodzimą dynastię, co jednak nie oznaczało, ze polityka księstwa była…
Warto zadać sobie pytanie czy brytyjska klasa polityczna w XVIII i XIX stuleciu była bardziej otwarta i liberalna niż w innych krajach. Pytanie to jest…
Piotr Marek Napierała (ur. 18 maja 1982 roku w Poznaniu) – historyk dziejów nowożytnych, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Zajmuje się myślą polityczną Oświecenia i jego przeciwników, życiem codziennym, i polityką w XVIII wieku, kontaktami Zachodu z Chinami i Japonią, oraz problematyką stereotypów narodowych. Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów w latach 2014-2015. Autor książek: "Sir Robert Walpole (1676-1745) – twórca brytyjskiej potęgi", "Hesja-Darmstadt w XVIII stuleciu, Wielcy władcy małego państwa", "Światowa metropolia. Życie codzienne w osiemnastowiecznym Londynie", "Kraj wolności i kraj niewoli – brytyjska i francuska wizja wolności w XVII i XVIII wieku" (praca doktorska), "Simon van Slingelandt – ostatnia szansa Holandii", "Paryż i Wersal czasów Voltaire'a i Casanovy", "Chiny i Japonia a Zachód - historia nieporozumień". Reżyser, scenarzysta i aktor amatorskiego internetowego teatru o tematyce racjonalistyczno-liberalnej Theatrum Illuminatum
