Braga 300 lat temu

Braga położona na północno-zachodnim krańcu Portugalii, jest jednym z najstarszych miast w Portugalii, założonym przez Rzymian jako Bracara Augusta. W średniowieczu arcybiskupstwo istniejące od co najmniej V wieku, odgrywało ogromną rolę chrystianizacyjną w tej części Europy.

Il. 1. azulejos w kościele Igreja do Pópulo w Bradze, źródło: http://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Azulejos_Populo_(8).JPG (dostęp: 1.09.2011 r.)

kraju w epoce odkryć geograficznych dał więcej takim miastom jak Lizbona, Évora i Coimbra niż Bradze. Sytuacja zmieniał się dopiero gdy arcybiskup Diogo de Sousa, sfinansował szereg ulepszeń urbanistycznych (założenie placów, szpitali i nowych kościołów) Odnowił tez katedrę w stylu manuelińskim – od XVI wieku uważanym za narodowy styl portugalskiej architektury. Renesansowe założenia de Sousy są do dziś widoczne w Mieście. Kolejnym wybitnym arcybiskupem był Roderico de Cunha (w l. 1627–35), historyk Kościoła portugalskiego. Z roku 1515 pochodzą pierwsze wzmianki o najważniejszym z miejskich festynów: Festa de São João, zawierającym w sobie starsze jeszcze elementy tradycji jak czerwcowa procesja świętych z roztańczonym powozem króla Dawida – Dança do Rei David, i paleniem wotywnych świec.

XVIII stulecie było kolejnym po renesansie złotym wiekiem dla Bragi. Postawiono wówczas wiele wspaniałych barokowych budynków zarówno sakralnych jak Santuário do Bom Jesus do Monte i świeckich jak gmach biblioteki publicznej. Jedna ze świątyni podanych stałym ulepszeniom architektonicznym w ciągu XVIII stulecia jest Igreja do Pópulo. W mieście działali architekci tacy jak: André Soares (1720-1769). Rodrigo de Moura Teles , arcybiskup Bragi w latach 1704–1728 przeprowadził renowację katedry w stylu barokowym. De Moura Teles (1644 -1728), był wybitną postacią, synem II hrabiego Vale de Reis, rektorem uniwersytetu w Coimbrze (w l. 1690- 1694) . W roku 1709, już jako arcybiskup wprowadził z Bradze zwyczaj laus perennis – (port: lausperene), ciągłych modłów grupowych trwających w 1709 roku 40 godzin.

Il. 2. Rodrigo de Moura Teles, źródło: http://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Rodrigo_Moura_Telles.jpg (dostęp: 1.09.2011 r.)Jego poprzednikiem był: Juan de Sousa (arcybiskup Bragi w latach: 1696-1703), vide: http://www.jesusdecastro.com/Ibercronox/ObispadoBraga.htm (dostęp: 1.09.2011 r.) Lista arcybiskupów Bragi: http://www.jesusdecastro.com/Ibercronox/ObispadoBraga.htm (dostęp: 1.09.2011 r.)

Następcą de Moura Telesa na tronie arcybiskupim był João da Mota e Silva (ur. 1685 w Guimarães, zm. w 1747 roku Lizbonie), który został w 1732 roku nominowany na to stanowisko, jednak nominacja nie została potwierdzona przez papieża, w efekcie do 1741 roku można mówić o wakacie tego stanowiska. João da Mota e Silva cieszył się zaufaniem króla Jana V, więc kiedy w 1736 zmarł minister Diogo de Mendonça Corte Real, został mianowany pierwszym ministrem (secretário de Estado) w państwie. W rządzeniu państwem pomagał mu jego ojciec Pedro da Mota e Silva, pełniący funkcję secretário de Estado do Reino, czyli kogoś w rodzaju MSW. W 1741 roku arcybiskupem został José Carlos de Bragança (1703-1756), bastard króla Piotra II (pan. 1683-1706). Od 1750 roku krajem rażdził zwalczajacy wpływy kleru markiz de Pombal, po którego dymisji (1777), kraj wyglądał zupełnie inaczej pod względem światopogladowym, co spowodowało, że kolejni arcybiskupi Bragi; Gaspar de Bragança (1758-1789) i uważany już za życia za świętego Caetano da Anunciação Brandão (1790-1805) nie mieli już takich wpływów jak ich poprzednicy z początku wieku. Braga stanowiła symbol starej ultrakatolickiej Portugalii przechodzacej do historii.

Średniowieczne Santuário do Bom Jesus do Monte było przebudowane w stylu barokowym na polecenie Rodrigo de Moura Telesa. Pod koniec stulecia dały o sobie znać wpływy architektonicznego neoklasycyzmu, który w Bradze reprezentował architekt i inżynier Carlos Amarante (1742-1815), syn muzyka na dworze arcybiskupa Manuela Ferreiry da Cruz Amarante, budowniczy Igreja do Hospital zwanego inaczej Igreja de São Marcos i nowej wersji Santuário do Bom Jesus do Monte (1784-1811). Carlos Amarante przygotowywał sie poczatkowo do kariery duchownego, lecz ostatecznie wyjechał studiować architekturę w Anglii.

W 1801 roku Braga miała około 31.000 mieszkańców. Poczatek wieku XIX był trudnym okresem okupacji napoleońskiej (splądrowanie miasta w 1809 po bitwie z portugalską armia obronną). W latach trzydziestych Braga rozrywana była sporami religijnego ludu i oswieceniowej administracji. W drugiej połowie stulecia emigranci z Brazylii wprowadzili nowy styl w architelturze i sztuce, z kolei portugalscy emigranci zaszczepili na Hawajach zamiłowanie do gry na ukulele, opartym wariancie tradycyjnej małej portugalskiej gitary – cavaquinho.

W czasie gdy Braga nieco traciła na znaczeniu, zyskiwało inne miasto – Guimarães, majace w 1801 roku ok. 48.000 mieszkanców. Guimarães, leżące nieco na wschód i odrobinę na północ od Bragi, które wprawdzie nie jest tak stare, ale za to było pierwszą stolicą Portugalii (aż do przeniesienia jej do Coimbry w 1143 roku), zwanym „kolebką Portugalii” – O Berço da Nação Portuguesa i bazą wypadowa rekonkwisty. Miasto nigdy nie przeżyło większej zapaści, dlatego zachowało swój średniowieczny charakter, mimo renowacji niektórych kościołów w XVII i XVIII wieku w stylu baroku.